Bezpośrednie sąsiedztwo z ulicą czy lokalną drogą bywa uciążliwe. Jeśli jest ona jedynie utwardzona, to w okresach suchych, po każdym przejeździe samochodu, wiatr nawiewa na działkę tumany kurzu. Perspektywa położenia na tej drodze asfaltu, w dającej się przewidzieć przyszłości, też nie powinna nas specjalnie cieszyć, gdyż najprawdopodobniej zwiększy się wtedy na niej ruch samochodowy, a więc także jej głośność.
Korzystnym wyjściem z takiej sytuacji jest odizolowanie się od drogi pełnym ogrodzeniem, na przykład wymurowanym z cegły lub wykonanym z betonowych prefabrykatów. By jednak od strony działki taki mur nie wyglądał dość ponuro, warto obsypać go gruntem uformowanym w łagodne pagórki i posadzić na nim krzewy (Fot. 1). Taki nasyp, zwłaszcza gdy działka znajduje się na terenach nizinnych, może też stanowić atrakcyjne urozmaicenie ogrodu.
Oczywiście podobny efekt można by osiągnąć przez posadzenie wzdłuż takiego muru szpaleru drzew; problem w tym, że rosną one zbyt długo, a ich większe egzemplarze są drogie i wymagają specjalnego sprzętu do sadzenia.
Formalności
Po zmianach w prawie budowlanym, od 2017 roku nie ma już obowiązku zgłaszania w urzędzie budowy ogrodzenia także od strony ulicy lub drogi, jeśli jego wysokość nie przekracza 2,20 m. Mimo to warto sprawdzić, czy gmina nie ma – nawet w odległych planach – zamiaru poszerzenia drogi – także kosztem naszej działki.
Robimy to we własnym interesie, bo jeśli kiedyś w planie miejscowym pojawi się taki zapis, będziemy musieli się zgodzić na odkrojenie z naszej działki pasa gruntu z przeznaczeniem na szerszą drogę, a niestety takiego ciężkiego ogrodzenia po prostu nie da się przesunąć i trzeba go będzie rozebrać. I to prawdopodobnie na własny koszt…
To samo może dotyczyć narożnika działki, jeśli przylega ona do skrzyżowania dróg i obecność w tym miejscu pełnego (lub jakiegokolwiek innego) ogrodzenia mogłaby ograniczać widoczność ich użytkownikom.
Pozostawienie pasa naszej działki po drugiej stronie ogrodzenia ma jednak i dobre strony. Możemy posadzić tu różne krzewy i pnącza (Fot. 2), dzięki czemu nasze ogrodzenie nawet od ulicy będzie wyglądać atrakcyjnie.
Ściana oporowa
Jeśli ogrodzenie ma być z jednej strony obciążone nasypem, nie może to być ściana wymurowana na ławie fundamentowej, gdyż po prostu by się wywróciła. Takiemu ogrodzeniu najlepiej nadać formę ściany oporowej o najprostszej konstrukcji, czyli kątowej (Rys. 1), dzięki czemu uniknie się niepotrzebnych komplikacji wykonawczych.
Ściana takiego ogrodzenia nie jest ani specjalnie wysoka, ani też bardzo obciążona gruntem od strony wewnętrznej, bo nasyp nie tylko będzie miał zróżnicowaną wysokość, ale i szybko opadał w stronę centrum ogrodu. Dlatego – dla uproszczenia wykonawstwa – można ją zrobić o stałej grubości, bez różnicowania jej na wysokości dla oszczędności betonu.
Projekt takiej ściany powinien oczywiście zrobić konstruktor, uwzględniając wszystkie miejscowe warunki i obciążenia. Jeśli jednak wysokość ogrodzenia nie będzie przekraczała 2 metrów, to dla stateczności ściany wystarczy , jeśli jej podstawa będzie miała około 1 metra.
Najprawdopodobniej grubość ściany i jej podstawy nie przekroczy 15 cm, a do jej zbrojenia będzie można zastosować pręty o średnicy 10-12 mm, rozstawione co 12 cm. Ze względu na sposób obciążenia ściany, zarówno pionowe, jak i poziome zbrojenie musi znaleźć się od strony nasypu (Rys. 2). Pręty główne powinny być połączone w siatkę zbrojeniową prętami rozdzielczymi o średnicy 8-10 mm, rozstawionymi co mniej więcej 25 cm.
Pamiętać też należy, że ze względu na bliski kontakt z gruntem, otulina zbrojenia, czyli jego odległość od powierzchni ściany nie może być mniejsza niż 3 cm.
Wykonanie ściany
Ścianę oporową powinno się wykonać na warstwie drenującej ze żwiru lub tłucznia. Przed betonowaniem podstawy ściany (Fot. 3), na żwirze należy ułożyć folię budowlaną, by mieszanka betonowa nie „uszczelniła” drenażu.
Wykonawstwo samej ściany nie jest specjalnie skomplikowane, jeśli tylko firma ma doświadczenie w realizacji konstrukcji żelbetowych oraz – najlepiej własne – deskowania inwentaryzowane.
Ściany nie powinno się betonować od razu całej, gdyż z powodu skurczu betonu, może popękać w nieregularny sposób. Najlepiej całe ogrodzenie podzielić na mniej więcej równe, kilkumetrowe odcinki i najpierw zabetonować co drugi, a dopiero po kilku dniach – pozostałe.
Ścianę betonuje się w dwóch etapach: najpierw podstawę, a później – po ustawieniu deskowania – część pionową. Po rozdeskowaniu ściany należy pamiętać o pielęgnacji betonu i polewać przez kilka dni całą jej powierzchnię wodą.
Po dwóch, trzech tygodniach, gdy beton zwiąże a ściana wyschnie, powinno się ją od strony nasypu zagruntować, a następnie wykonać izolację przeciwwilgociową z lepiku asfaltowego lub emulsji asfaltowo-kauczukowej. Jest to istotne, bo na nasypie znajdować się będzie ziemia roślinna, która zawiera kwasy organiczne, działające destrukcyjnie na beton.
Grunt na nasyp
Do wykonania nasypu potrzeba sporo ziemi – co najmniej kilkanaście wywrotek. To oczywiście spory wydatek, ale można go radykalnie obniżyć, jeśli uzbroimy się w cierpliwość i poczekamy na okazję.
Ponieważ do wykonania nasypu wystarczy nam jałowy grunt (ziemia roślinna będzie potrzebna tylko na jego wierzchu), to warto przejechać się po okolicy i sprawdzić, czy gdzieś w pobliżu nie są prowadzone większe roboty ziemne, na przykład wykopy pod dwupoziomowy garaż pod apartamentowiec. Jeśli znajdziemy takie miejsce, to spróbujmy się dogadać z kierowcami wywożącymi grunt z budowy. Jeśli będą mieć do nas bliżej, to zaoszczędzą na benzynie i dodatkowo nie będą musieli płacić za zwałkę.
Po wyprofilowaniu nasypu nawozimy na jego wierzch ziemię roślinną i obsadzamy go trawą. W pobliżu ściany oporowej sadzimy krzewy, dzięki czemu nasze ogrodzenie zostanie podwyższone (Fot. 4), ale wszystko będzie zgodnie z prawem.
