Jak zrobić nadproża w ścianach jednowarstwowych z betonu komórkowego?

13 czerwca 2022

Nadproża w ścianach jednowarstwowych, wykonanych z bloczków betonu komórkowego, muszą mieć nie tylko odpowiednią nośność, ale także dobrą izolacyjność termiczną. Właśnie to różni je od nadproży w ścianach dwuwarstwowych, które są ocieplane podczas układania izolacji termicznej na elewacjach domu.

Beton komórkowy ma dobrą wytrzymałość i izolacyjność termiczną. Z bloczków wykonanych z najlżejszych jego odmian można wymurować zewnętrzne ściany domu, które pod względem izolacyjności cieplnej spełniają wymagania rozporządzenia o warunkach technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki.

Ponieważ takie ściany nie są niczym docieplane, bardzo jest ważne, by także nadproża nad otworami okiennymi i drzwiowymi miały podobną do nich izolacyjność termiczną. Tylko wtedy nie staną się one mostkami cieplnymi i nie pogorszą izolacyjności ścian.

Nadproża prefabrykowane

Najlepsze pod względem termicznym są nadproża prefabrykowane, wykonane w całości z betonu komórkowego (Fot. 1).

Mają one izolacyjność cieplną bardzo podobną do pełnej ściany, a za ich nośność odpowiada zatopiony w nich szkielet z prętów stalowych. Montaż nadproży prefabrykowanych jest bardzo prosty – wystarczy jedynie ułożyć je na zaprawie klejowej na ścianach po obu stronach otworu (Fot. 2). Głębokość ich oparcia powinna być nie mniejsza niż 20 lub 25 cm (w zależności od szerokości otworu). Prefabrykowane belki nadprożowe mają wysokość 20 lub 25 cm.

Fot. 1 – Prefabrykowane nadproża zrobione z betonu komórkowego nie wymagają dodatkowego docieplenia, a ich użycie przyspiesza budowę ścian
Fot. 2 – Mała masa betonu komórkowego sprawia, że wykonane z niego nadproża są stosunkowo lekkie i do ich montażu nie jest potrzebny dźwig

W ścianach o grubości 40 cm układa się obok siebie dwa nadproża o szerokości 20 cm (Fot. 3), a spoina pomiędzy nimi powinna być wypełniona zaprawą klejową. W ścianach o grubości 48 cm stosuje się dwa nadproża 24 centymetrowe.

Mur z bloczków, wymurowany na nadprożu (Fot. 4), zwiększa jego nośność, ale tylko wtedy, jeśli spoiny pionowe między nimi są wypełnione zaprawą klejową (dotyczy to także bloczków, których boki są wyprofilowane we wpust i wypust).

Fot. 3 – Nadproża w ścianach jednowarstwowych, wymurowanych z bloczków betonu komórkowego o grubości 40 i 48 cm, wykonuje się z dwóch ułożonych obok siebie prefabrykowanych belek
Fot. 4 – Nośność nadproży prefabrykowanych można zwiększyć przez wymurowanie na nich rzędu bloczków – ważne jedynie, by pionowe spoiny między nimi były wypełnione zaprawą klejową

Uwaga! Należy zwracać uwagę na sposób montażu belek nadprożowych – powinny być one ułożone tak, żeby ich główne zbrojenie znajdowało się na dole, dlatego ich góra jest oznaczona przez producenta na metryczce wyrobu.

Nadproża wykonywane na budowie

Więcej pracy wymaga wykonanie nadproży w specjalnych kształtkach z betonu komórkowego, przypominających literę U. Dla ścian o grubościach 40 i 48 cm wykonane są one z 7,5-centymetrowych płyt z betonu komórkowego (Fot. 5).

Po ułożeniu kształtek na podstemplowanym deskowaniu, umieszcza się w nich od strony zewnętrznej 4-centymetrowe ocieplenie z twardej wełny mineralnej lub styropianu, by po wykonaniu żelbetowego rdzenia nadproże miało odpowiednią izolacyjność termiczną (Rys. 1).

Fot. 5 – Kształtki U, przeznaczone do wykonywania nadproży w ścianach jednowarstwowych z betonu komórkowego, zrobione są płyt o grubości 7,5 cm
Rys. 1 – Nadproże uformowane w kształtkach U, które w ścianie jest oddzielone od wieńca stropowego lub dachowego co najmniej jedną warstwą bloczków

Bardzo często nadproże nadokienne wypada tuż pod wieńcem stropowym lub dachowym. Wtedy oba te elementy wykonuje się łącznie (Rys. 2), doklejając do kształtek U – od strony zewnętrznej – elementy stanowiące ocieplenie wieńca stropowego. Elementy te wykonane są z płytek betonu komórkowego o grubości od 5 do 10 cm, do których doklejone jest 4-centymetrowe ocieplenie z wełny mineralnej. Wysokość kształtek ocieplających wieniec dobiera się do grubości stropu.

Nad nadprożem okiennym zbrojenie wieńca, składające się zwykle z 4 prętów o średnicy 12 mm, łączy się w jeden szkielet ze zbrojeniem nadproża (Fot. 6).

Rys. 2 – Kształtki U bardzo dobrze nadają się do wykonania nadproża okiennego, które ma być połączone w jedną belkę z wieńcem stropowym lub dachowym
Fot. 6 – W miejscu, w którym nadproże okienne ma powiększony przekrój z powodu połączenia z wieńcem dachowym, wykonuje się wspólny szkielet zbrojeniowy

Takie połączenie tych dwóch elementów konstrukcyjnych jest korzystne szczególnie wtedy, gdy nadproża wypadają pod wieńcem dachowym (Fot. 7), który w tych miejscach musi przenieść całe pionowe obciążenia z dachu (w pozostałych przekazuje je jedynie na ściany). Dzięki połączeniu nadproża i wieńca dachowego w jedną całość, belka ma w tym miejscu znaczną wysokość, a co za tym idzie nie tylko dużą nośność, ale i sztywność (Fot. 8). To ostatnie jest szczególnie korzystne dla okna, bo nie grozi mu, że zostanie przygniecione przez odkształcające się nadmiernie nadproże.

Fot. 7 – Nie tylko z powodu powiększenia przekroju poprzecznego, nadproże połączone z wieńcem dachowym ma sztywność znacznie większą niż gdyby było pojedynczą belką
Fot. 8 – Zwiększenie sztywności belki nadprożowo-wieńcowej ma duże znaczenia dla okna – nawet podczas sporych opadów śniegu dach nie wywoła w niej nadmiernych ugięć
Zobacz także
Fot. Xella Polska
Szczególnie w starszych domach wymurowane z cegieł ściany piwnic często są zawilgocone i zasolone, przez...
Przystępując do budowy domu warto wszystko sobie najpierw dokładnie przemyśleć i zaplanować – najlepiej...
Materiał stosowany do wykończenia dachu jest niezwykle ważnym elementem w budynkach mieszkalnych oraz...
Fot. FAKRO
Trudno sobie wyobrazić nowoczesny dom z poddaszem użytkowym bez okien dachowych. Ich zalety są niezastąpione....