Jak zrobić nadproża nad oknami w narożniku domu?

Umieszczenie dwóch okien w narożniku domu staje się ostatnio bardzo popularnym rozwiązaniem architektonicznym. Konstrukcja nadproży nad takimi oknami zależy przede wszystkim od tego, czy są one w narożu domu oddzielone od siebie murowanym filarem lub słupem żelbetowym, czy też nie.

Gdy umieszczone w narożu domu okna oddziela żelbetowy słup (Fot. 1) lub murowany filar (Fot. 2), to wykonanie belek nadprożowych nad nimi – nie tylko prefabrykowanych, ale i monolitycznych – nie jest specjalnie skomplikowane.

Fot. 1 – Okna narożne oddzielone żelbetowym słupem z monolitycznymi nadprożami, połączonymi zbrojeniem z wieńcem stropowym

Fot. 2 – Okna narożne z murowanym filarem z bloczków betonu komórkowego i prefabrykowanymi nadprożami z tego materiału

Jest to bowiem bardzo podobna sytuacja do tej, gdy otwory w ścianach zewnętrznych na okna i drzwi są wykonane daleko od narożników budynku (Fot. 3). Takie nadproża są belkami swobodnie podpartymi, więc ich główne zbrojenie umieszcza się od strony rozciąganej, czyli dołem (Rys. 1). Dotyczy to oczywiście także sytuacji, gdy nadproża te są połączone monolitycznie ze znajdującym się nad nimi obwodowym wieńcem stropowym.

Fot. 3 – Gdy w narożniku domu okna przedzielone są słupem konstrukcyjnym, to nadproża nad nimi wykonuje się prawie tak samo jak w prostych odcinkach ścian

Rys. 1 – Z konstrukcyjnego punktu widzenia nadproża okien narożnych, oddzielonych od siebie słupem lub filarem, są dwiema belkami swobodnie podpartymi

Okna narożne nieoddzielone słupem konstrukcyjnym

Jeśli okna w narożniku domu nie są od siebie oddzielone słupem lub filarem (Fot. 4 i 5), sprawa pod względem projektowym staje się dużo bardziej skomplikowana. Nadproża nad nimi przestają być bowiem elementami drugorzędnymi i zaczynają odpowiadać za przejęcie obciążeń nie tylko ze stropu, ale też z wymurowanych nad nimi ścian – szczytowej i kolankowej (wraz z obciążeniami przekazywanymi przez spoczywającą na ścianie kolankowej więźbą dachową).

Fot. 4 – Gdy narożnych okien nie oddziela słup konstrukcyjny, to wspólne nadproże nad nimi musi mieć odpowiednio dużą nośność i sztywność

Fot. 5 – Takie załamane pod kątem prostym nadproże okienne musi przenieść obciążenie ze stropu i ścian znajdujących się powyżej parteru

W dodatku pod względem konstrukcyjnym nadproża te (Rys. 2) stają się wspornikami, czyli elementami, które mają jeden koniec zamocowany, a drugi swobodny. Takie belki pod obciążeniem są rozciągane górą i tam właśnie znajduje się ich zbrojenie główne (a nie na dole jak w „zwykłych” nadprożach).

Warto też wiedzieć, że belki wspornikowe uginają się na końcu dwa razy bardziej niż dwukrotnie od nich dłuższe belki swobodnie podparte w środku swojej rozpiętości. Muszą więc mieć one nie tylko większą nośność niż typowe nadproża okienne i drzwiowe, ale też dużą sztywność, by ograniczyć ich ugięcia. Jest to ważne nie tylko dla ochrony znajdującej się nad nimi części budynku (Fot. 6), ale także – a może przede wszystkim – dla okien, które mogłyby być przez nie zgniecione.

Dlatego takie wspornikowe nadproża w narożach budynku projektuje się łącznie z wieńcami stropowymi, dzięki czemu są to belki o dużym przekroju poprzecznym. Dotyczy to szczególnie narożnych belek nadprożowych nad oknami o dużych wymiarach.

Rys. 2 – Pod względem konstrukcyjnym nadproże nad stykającymi się ze sobą w narożu domu oknami to dwie belki wspornikowe, zakotwione w obwodowych wieńcach stropowych

Fot. 6 – Nadproże nad dwoma narożnymi oknami, zwłaszcza dużymi, musi bezpiecznie i bez dużych ugięć przenieść duży (i ciężki) fragment budynku powyżej parteru

Rada, którą warto wziąć pod uwagę

Zdarza się, że inwestorzy chcą zrezygnować z – narysowanego w projekcie domu – słupa konstrukcyjnego, oddzielającego okna narożne. Mogą to oczywiście zrobić, ale zdecydowanie nie na „własną rękę”. Powinni oni – w trosce o własne bezpieczeństwo i pieniądze – o swoim zamiarze poinformować konstruktora, by mógł on dokonać niezbędnych zmian projektowych.