Uwaga! Cały ten problem nie dotyczy oczywiście budynków z wentylacją mechaniczną nawiewno-wywiewną, której rozplanowaniem zajmuje się specjalista od takich instalacji, podczas gdy projektowanie wentylacji naturalnej (grawitacyjnej) pozostawiono w gestii architekta, którego wiedza na ten temat jest często niewystarczająca.
KTO ODPOWIADA ZA WENTYLACJĘ NATURALNĄ
Projekt domowej instalacji elektrycznej wykonuje elektryk, natomiast grzewczej i sanitarnej – instalator. Podobnie jest też wtedy, gdy w domu ma być wentylacja mechaniczna nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła – ją też projektuje (i przeważnie również wykonuje) osoba specjalizująca się w w tego typu instalacjach wentylacyjnych.
Jedynie wentylacja naturalna jest w pewnym sensie potraktowana gorzej, gdyż za jej obecność w budynku odpowiada architekt, opracowujący projekt domu. Dlatego jego działania ograniczają się przeważnie do wrysowania na planach kanałów wentylacyjnych w miejscach, w których – jego zdaniem – powinny one znajdować oraz zaznaczenie w opisie technicznym projektu, w jakich pomieszczeniach mają być nawiewniki okienne lub ścienne.
To, że wentylacja naturalna jest jedyną z instalacji technicznych (choć nie zawsze jest zresztą tak traktowana), za którą odpowiada nie instalator, a architekt, wydaje się być zaszłością historyczną.
W Polsce przed drugą wojną światową (i w jakiś czas po niej) w każdym pomieszczeniu domu lub mieszkania musiała być kratka wentylacyjna, więc architekt miał dla nich jedynie przewidzieć odpowiednią liczbę kanałów w kominach.
Było więc ich bardzo dużo, co do dzisiaj można zaobserwować na dachach przedwojennych kamienic (Fot. 5), ale z projektowego punktu widzenia sprawa była prosta – oddzielny kanał wywiewny trzeba było doprowadzić do każdego wydzielonego pomieszczenia.
Gdy zgodnie z zmienionymi później przepisami budowlanymi kratki wentylacyjne miały być tylko w pomieszczeniach „brudnych”, z naturalnym wentylowaniem domów zaczęły być problemy nawet wtedy, gdy sprzyjały temu warunki atmosferyczne.
W domach zaczęły się wprawdzie pojawiać dodatkowe kratki, ale na przykład nad kominkiem w salonie, chociaż były z tego powodu tylko same kłopoty (zobacz: Czy nad kominkiem powinna być kratka wentylacyjna?). Powstawały też domy (Fot. 6), w których przewodów wywiewnych z poprawnie wykonanymi wylotami nie było wcale (lub co najwyżej jeden – w kotłowni).
NASZA RADA
Jeśli w projekcie naszego domu widać, że na poddaszu brakuje przewodów wentylacyjnych, a jeszcze nie rozpoczęła się jego budowa, porozmawiajmy o tym z jego projektantem lub naszym inspektorem nadzoru. Jest bowiem jeszcze czas, na dodanie kominów wentylacyjnych lub wprowadzenie poprawek w budowie i rozmieszczeniu już zaplanowanych.
Gorzej jest jednak, gdy nasz dom jest już wybudowany w stanie surowym, a wentylacja naturalna jest w nim niezgodna z normą wentylacyjną. Wtedy pozostaje nam już tylko zainstalowanie na poddaszu wentylatora wyciągowego i doprowadzenie do niego – na przykład stryszkiem pod kalenicą – elastycznych przewodów, które będą pełniły funkcje kanałów wywiewnych (kratek). Wyrzutnię powietrza z niego można zrobić na przykład przez ścianę szczytową, by nie naruszać pokrycia dachowego.
Należy jednak pamiętać, że zgodnie z warunkami technicznymi, jakim powinny odpowiadać budynki, w jednym budynku nie może być dwóch rodzajów wentylacji – naturalnej i mechanicznej. Dlatego warto się zwrócić do specjalisty o pomoc „awaryjnym” zaprojektowaniu mechanicznej wentylacji wywiewnej w całym domu.
