Z czego zrobić podbitkę okapów dachu?

W dachach stromych okapy są zazwyczaj od spodu osłonięte podbitką. Jest ona potrzebna przede wszystkim ze względów estetycznych, by zasłonić mało atrakcyjny wygląd nieostruganych zwykle końców krokwi oraz spodu pokrycia dachowego. W dachach, w których nie ma sztywnego poszycia, podbitka chroni także membrany dachowe przed degradacją spowodowaną promieniowaniem UV.

Podbitki można mocować ukośnie – bezpośrednio do wystających poza lico ściany końców krokwi dachowych (Fot. 1) lub poziomo – do rusztu z drewnianych łat (Fot. 2), który zazwyczaj podwieszony jest w całości do krokwi dachowych. Tylko wtedy, gdy dom ma ściany jednowarstwowe – można do nich przykręcić jedną krawędź rusztu.

Fot. 1 – Podbitkę okapu można mocować bezpośrednio do wystających końców krokwi, równolegle do pokrycia dachu

Fot. 2 – Zazwyczaj podbitki są prostopadłe do ścian domu – mocuje się je do rusztu, wykonanego z drewnianych łat

Jedynie w domach drewnianych, zbudowanych z grubych bali, podbitka dachu układana jest na wysuniętych poza lico ściany końcach belek stropowych (Fot. 3). Taka podbitka wykonana jest zazwyczaj z dość grubych desek, łączonych ze sobą na wpust i wypust (Fot. 4).

Fot. 3 – W domach z bali podbitki dachowe układa się na końcach belek stropowych, wystających poza lico ścian

Fot. 4 – Takie podbitki dachowe wykonuje się ze stosunkowo grubych desek, łączonych ze sobą na wpust i wypust

Podbitka drewniana i drewnopochodna

Najstarszym i wciąż najczęściej wykorzystywanym materiałem do wykonania podbitek dachowych są deski z drewna sosnowego, świerkowego lub modrzewiowego (Fot. 5). Jest tak pomimo tego, że drewno jest stosunkowo mało odporne na działanie czynników atmosferycznych, a wykonane z niego deski odkształcają się (wichrują) przy zmianach wilgotności.

Deski podsufitkowe mogą mieć krawędzie proste lub wyprofilowane we wpust i wypust. Podbitki w tej drugiej wersji są bardziej niż pierwsze odporne na wichrowanie. Deski o większej szerokości są zwykle od spodu ryflowane (Fot. 6), by nie „łódkowały” się pod wpływem zmian wilgotności powietrza.

Fot. 5 – Drewno to wciąż najpopularniejszy materiał na podbitki dachowe

Fot. 6 – Szersze deski na podbitki są przeważnie od spodu ryflowane

Przed wykonaniem podbitki, deski powinny być starannie zaimpregnowane, najlepiej wgłębnie. Mimo takiego zabezpieczenia wykonaną podbitkę drewnianą powinno się co kilka lat konserwować środkami impregnacyjnymi do drewna. Mogą to być na przykład nieukrywające usłojenia drewna różnego rodzaju lakiery lub lakierobejce, zachowujące lub zmieniające jego barwę (Fot. 7). Można też pomalować podbitkę odpornymi na czynniki atmosferyczne farbami, które dostosują jej kolor na przykład do pokrycia dachowego (Fot. 8).

Fot. 7 – Drewniane podbitki zabezpiecza się zazwyczaj takimi środkami impregnującymi, które nie zakrywają usłojenia drewna

Fot. 8 – Podbitki z drewna mogą być także chronione farbami, których kolor jest podobny do barwy pokrycia dachowego

Ze względu na skłonność do paczenia się drewna, lepiej jeśli podbitka wykonana jest z krótkich desek, montowanych prostopadle do ścian (Fot. 9). Dlatego warto unikać robienia podbitek z desek równoległych do dolnej krawędzi dachu, szczególnie wtedy, gdy mają być przykręcone w dość sporych odstępach do końców krokwi (Fot. 10). Do łat rusztu deski krótkie przykręca się na końcach wkrętami. Przy mocowaniu desek długich, rozstaw wkrętów nie powinien być większy niż 80-100 cm.

Fot. 9 – Ze względu na skłonność drewna do wichrowania się, lepiej jeśli podbitka wykonana jest z krótkich deseczek

Fot. 10 – Ryzyko wichrowania się jest większe przy długich deskach, dlatego dobrze jeśli mają wtedy małą szerokość

W podobny sposób jak podbitki z desek, wykonuje się podbitki z paneli drewnopochodnych, wyprodukowanych z wiórów i różnego rodzaju żywic. Ich wierzchnia warstwa jest zwykle pokryta farbą akrylową, która nadaje im barwę i chroni przed szkodliwym oddziaływaniem czynników atmosferycznych.

Dobrej jakości panele drewnopochodne są w znacznie mniejszym stopniu podatne na wichrowanie niż deski z naturalnego drewna.