Słownik budowlany

A | B | C | D | E | F | G | H | I | J | K | L | Ł | M | N | O | P | R | S | Ś | T | U | V | W | X | Z | Ż

SCHODY - umożliwiają komunikację pomiędzy kondygnacjami budynku; czasem pełnią także rolę dekoracyjną; składają się ze stopni tworzących bieg oraz spoczników, zwanych też podestami; ze względu na ukształtowanie mogą być proste jedno- i dwubiegowe, zabiegowe, wachlarzowe i kręcone (spiralne).

SPOCZNIK - inaczej podest; pozioma część schodów łącząca dwa biegi; w domach jednorodzinnych minimalna szerokość spocznika (i biegu) to 80 cm.

STROPY - są elementem konstrukcyjnym dzielącym budynek na kondygnacje. Ich wierzch wykończony jest podłogą, a spód - sufitem. Stropy, oprócz własnego ciężaru, muszą unieść także ściany działowe, meble i urządzenia oraz mieszkańców i ich gości. Z tego względu muszą być nie tylko odpowiednio wytrzymałe, ale i sztywne (nie mogą się zbytnio uginać i drgać). Stropy projektuje lub dobiera konstruktor, więc w trakcie budowy ich parametry może zmieniać tylko osoba z odpowiednimi uprawnieniami (zastosowanie innego niż w projekcie rodzaju stropu należy odnotować w dzienniku budowy). Oprócz przenoszenia obciążeń na ściany nośne, stropy mają duży wpływ na sztywność całego budynku. W murowanych domach jednorodzinnych stosuje się przeważnie stropy żelbetowe, rzadziej - strunobetonowe. Z żelbetowych najczęściej stosowane są stropy częściowo prefabrykowane z belkami kratownicowymi i pustakami oraz monolityczne - wykonane na pełnym deskowaniu.

STROPY GĘSTOŻEBROWE - stropy z gęsto rozstawionymi żebrami nośnymi (od 30 do 120 cm), pracujące w jednym kierunku, czyli podparte na dwóch przeciwległych krawędziach ścianami lub belkami; mogą być żelbetowe, drewniane lub stalowe; najpopularniejsze tego rodzaju stropy w domach jednorodzinnych to częściowo prefabrykowane typu teriva, Akermana, kanałowe i typu filigran.

STROPY KANAŁOWE - prefabrykowane płyty z podłużnymi otworami (kanałami); kiedyś były bardzo popularne, stosowano je powszechnie w budynkach z wielkiej płyty. Ze względu na ich duży ciężar do montażu niezbędny jest dźwig; najlepiej jeśli odbywa się on bezpośrednio z samochodu, który przywiózł płyty na budowę ("montaż z kół"). Stropy te nie wymagają deskowania, ani podpór montażowych, układa się je bardzo szybko i mogą być od razu obciążane.

STROPY MONOLITYCZNE - mogą być płytowe lub płytowo-żebrowe; wykonuje się je w całości na pełnym deskowaniu; ich grubość i zbrojenie projektuje konstruktor. Dzięki coraz większej dostępności inwentaryzowanych deskowań oraz możliwości zamówienia betonu i odpowiednio ukształtowanego zbrojenia w wyspecjalizowanych wytwórniach, stropy te znów spotyka się na małych budowach.

SUCHY TYNK - sposób wykończenia ścian i sufitów za pomocą płyt gipsowo-kartonowych, przyklejanych do nich na gipsowe placki lub przykręcanych do metalowego rusztu. Rozwiązanie stosunkowo drogie, ale przyspiesza prace wykończeniowe i jest "suche", czyli jego zastosowanie nie wiąże się z zawilgoceniem wnętrz; świetnie sprawdza się przy modernizacji lub remoncie domu.

SZCZELNY BETON - specjalnie zaprojektowany wodoodporny beton, z odpowiednio dobranym kruszywem i z precyzyjnie określonym stosunkiem ilości cementu do wody, dzięki czemu charakteryzuje się dużą szczelnością i jest odporny na zawilgocenia i zarysowania. Stosowany zwłaszcza do wykonania konstrukcji narażonych na długotrwałe działanie wody i wilgoci np. gruntowej. Wykonane z niego piwnice ("biała wanna") nie wymagają stosowania izolacji przeciwwodnych i przeciwwilgociowych.

SZTABLATURA - bardzo wysokiej jakości gładź gipsowa stosowana dla nadania gładkości tynkom cementowo-wapiennym; układa się ją stalową pacą w warstwie około 2 mm, starannie wyrównując powierzchnie ścian i sufitów; ostateczny efekt bardzo równej i gładkiej powierzchni, bez porów, uzyskuje się przez cyklinowanie i szlifowanie.

SZTYWNE POSZYCIE - deski, sklejka lub płyty wiórowe przybite do wierzchu krokwi dachowych, belek stropowych lub - od zewnątrz - do słupów i belek ścian budynków wznoszonych w technologii lekkiego szkieletu drewnianego. W stropach i ścianach, ale także w dachach, poszycie pełni funkcję konstrukcyjną (nośną i usztywniającą).

SZYBER - rodzaj przepustnicy lub zasuwy na wlocie do komina; służy do regulacji ciągu w kominie, do którego podłączony jest kominek (lub piec), pobierający powietrze do spalania z pomieszczenia; w kominkach i piecach, w których powietrze dostarczane jest bezpośrednio do komory spalania, szybkość spalania regulowana jest w inny sposób i nie stosuje się wtedy szybra.