Mogłoby się wydawać, że zrobienie wylewek na stropie lub styropianowym ociepleniu podłogi parteru to sprawa prosta. Tymczasem wcale tak nie jest. Dotyczy to zarówno wylewek, które mają grubość 7-8 cm i są na ogrzewaniu podłogowym, jak i tych cieńszych, skrywających pod sobą co najwyżej przewody doprowadzające ciepłą wodę do grzejników.

Wykonanie dobrych wylewek betonowych, które nie będą pękały i „wstawały”, było jeszcze do niedawna sporą sztuką. Na niejednej budowie można było zobaczyć wylewki, zrobione przez wykonawców, którzy potraktowali rzecz dosłownie, czyli po prostu wylali je na miejsce przeznaczenia jak zupę. Żeby to było możliwe, musieli dodać do betoniarki odpowiednio dużo wody; zdecydowanie więcej niż jest potrzebne do wiązania betonu.

Pierwsze wrażenie mogło być oczywiście korzystne, bo taka wylewka była równa jak lustro. Niestety po kilku dniach zaczynała pękać i unosić się na brzegach tak bardzo, że można się było na niej bujać jak na huśtawce. Zdarzało się, że nawet wylewka w małej toalecie o wymiarach 1 x 1,5 m potrafiła tak się odkształcić, że jej brzegi były o 2 cm wyżej niż środek. A wszystko to za sprawą zbyt dużej ilości wody.

Warto więc zapamiętać, że wylewek nigdy się nie wylewa, tylko układa.

KONSYSTENCJA ZAPRAWY

Obecnie ze zrobieniem wylewek raczej nie ma już problemów. Do ich wykonania używa się teraz urządzeń zwanych „mixokretem” (Fot. 1), które nie tylko przygotowują na placu budowy zaprawę z cementu portlandzkiego i piasku, ale też transportują ją za pomocą pompy i długich węży do poszczególnych pomieszczeń – nie tylko na parter, ale i na piętro.

Mieszanki, z których teraz układa się wylewki zawierają zdecydowanie mniej wody niż kiedyś i mają konsystencję mokrego piasku. Wbrew pozorom wcale nie utrudnia to ich równego ułożenia.

Fot. 1 – Mieszankę do wykonania wylewek najlepiej przygotować w specjalnych mieszarkach, wyposażonych od razu w pompę do ich transportu wężami

Fot. 2 – Dodanie do mieszanki włókna polipropylenowego poprawia nie tylko trwałość i wytrzymałość wylewki, ale także zwiększa jej odporność na pękanie

ZBROJENIE ROZPROSZONE

Do mieszanki, składającej się z piasku i cementu, dodaje się środek uplastyczniający oraz pocięte włókna polipropylenowe (Fot. 2), które pełnią rolę zbrojenia rozproszonego. Ograniczają one pękanie wylewek od skurczu zaprawy. Zwiększają też ich wytrzymałość, wodoszczelność i trwałość oraz poprawiają odporność wylewek na ścieranie.

Według producenta, włókna powinno się dodawać do mieszarki w ilości od 0,6 do 0,9 kg na 1m³ zaprawy w momencie, gdy jest w niej tylko suchy piasek lub ewentualnie drobna pospółka (przed dodaniem cementu i wody), a następnie mieszać przez kilka minut. Niektórzy wykonawcy mieszają jednak włókno najpierw z wodą, która jest dodawana do piasku i cementu, gdyż ich zdaniem, tak bardziej równomiernie rozprowadza się ono w zaprawie.

SIATKI ZBROJENIOWE

Gdy wylewka układana jest na instalacji ogrzewania podłogowego to wzmacnia się ją dodatkowo – układanymi na zakład – siatkami z cienkich prętów stalowych o średnicy 4,5 mm i o oczkach 10 x 10 lub 15 x 15 cm. Takie siatki (Fot. 3) warto też zastosować tam, gdzie wylewki będą obciążane silnie i punktowo, na przykład w garażach.

Siatki układa się mniej więcej w połowie grubości wylewki, z 15-stocentymetrowymi zakładami.

Fot. 3 – Jeśli nie stosuje się zbrojenia rozproszonego, powinno się w wylewkach układać na zakład siatki ze stalowych prętów

Fot. 4 – Przenośny podajnik na końcu węża bardzo ułatwia rozkładanie mieszanki

UKŁADANIE WYLEWEK

Jeśli do wykonania wylewek używany jest „mixokret”, mieszankę o konsystencji mokrego piasku rozprowadza się do poszczególnych pomieszczeń wężem, na którego końcu znajduje się podajnik (Fot. 4).

Grubość wylewki jest określona w projekcie domu. Na ogrzewaniu podłogowym jest to zwykle 7-8 cm (Rys. 1) , a gdy go nie ma – 3-4 cm. Doświadczony wykonawca potrafi wykonać równą i płaską wylewkę „z ręki”, do równomiernego rozprowadzenia mieszanki używając metalowej łaty (Fot. 5), a do kontroli jej ułożenia – długiej poziomnicy.

Rys. 1 – Przekrój przez wylewkę na ogrzewaniu podłogowym; gdy zastosowano włókna polipropylenowe nie jest konieczne dawanie przeciwskurczowych siatek zbrojeniowych

Fot. 5 – Doświadczony wykonawca potrafi za pomocą długiej metalowej łaty ułożyć „z ręki” bardzo równą wylewkę

Dobrze jednak, jeśli wyznaczy się wcześniej – za pomocą niwelatora i specjalnych reperów ze stalowych prętów – jednakowy poziom wylewek we wszystkich pomieszczeniach jednej kondygnacji. Dzięki temu będziemy mieć pewność, że wylewka zostanie wykonana poprawnie (Fot. 6 i 7).

Fot. 6 – Świeża wylewka podłogi na gruncie ułożona w pokoju na parterze na warstwie ocieplenia ze styropianu

Fot. 7 – Gotowe wylewki ułożone na całej powierzchni poddasza na ogrzewaniu podłogowym

Gdy wylewka zaczyna twardnieć, całą jej powierzchnię wygładza się za pomocą specjalnej zagęszczarki talerzowej (Fot. 8).

SZCZELINY DYLATACYJNE

Wylewki betonowe i anhydrytowe są głównym elementem nośnym podłóg „pływających”. By nie przenosiły dźwięków uderzeniowych (materiałowych) muszą być oddzielone warstwą izolacji akustycznej nie tylko od stropów, ale też od wszystkich elementów konstrukcji budynku – ścian i słupów nośnych. Dotyczy to także ścian działowych oraz kominów (Fot. 9) i pionów instalacyjnych. Dlatego, przed  przystąpieniem do układania na styropianie wylewek podłogowych, oddziela się je od nich elastycznymi taśmami dylatacyjnymi, wykonanymi na przykład ze spienionego polietylenu.

Fot. 8 – Końcowy etap prac to zagęszczenie i wygładzenie wylewek za pomocą zagęszczarki talerzowej

Fot. 9 – Przed wykonywaniem wylewek należy wzdłuż ścian oraz kominów i przewodów wentylacji mechanicznej zastosować taśmy dylatacyjne

Gdy wylewka zaczyna twardnieć, wykonuje się w niej szczeliny dylatacyjne. Robi się je w przejściach pomiędzy poszczególnymi pomieszczeniami oraz gdy powierzchnia wylewki przekracza 6 x 6 m – wtedy dzieli się ją na mniejsze pola.

Dylatacje wykonuje się w lekko stwardniałej wylewce – zazwyczaj za pomocą szpachelki, prowadząc ją wzdłuż metalowej łaty, dzięki czemu szczelina jest bardzo równa. W wylewkach z przewodami grzewczymi szczelinę dylatacyjną robi się tylko na głębokość około 4 cm (Rys. 2 i Fot. 10).

Rys. 2 – Szczelina dylatacyjna w wylewce zrobiona szlifierką kątową, prowadzoną wzdłuż metalowej łaty; głębokość nacięcia musi być „bezpieczna” dla przewodów ogrzewania podłogowego

Fot. 10 – Szczelina dylatacyjna wykonana specjalną szpachelką w świeżej wylewce; mało widoczna z powodu zatarcia przy wygładzaniu, ale mimo to skuteczna

Także w „zwykłych podłogach” szczelina dylatacyjna nie musi być zrobiona na całą grubość wylewki (Fot. 11-12). Gdyby bowiem miała pęknąć, to stanie się to właśnie wzdłuż dylatacji, a nie w jakimś przypadkowym miejscu.

Fot. 11 – Szczeliny dylatacyjne dzielące wylewkę na mniejsze pola, wykonuje się przeważnie pod kątem prostym

Fot. 12 – Szczelina dylatacyjna poprowadzona wzdłuż drzwi do łazienki, która też jako całość została oddylatowana od reszty wylewek