Większość domów jednorodzinnych w Polsce ma strome dachy. Ich połacie są zwykle wysunięte poza lico ścian zewnętrznych, by chronić elewacje przed deszczem. Te dolne fragmenty dachów, zwane okapami, są z zasady osłaniane od dołu podbitkami, wykonanymi z drewnianych lub plastikowych listew.

Dla wielu inwestorów podbitka dachowa to jedynie element dekoracyjny, dlatego – zwłaszcza gdy pod koniec budowy domu zaczyna brakować pieniędzy – jej wykonanie często odkładają na później (Fot. 1). Tymczasem rola podbitki nie jest związana jedynie z estetyką budynku, choć trzeba przyznać, że dom bez niej wygląda, jakby był jeszcze nieskończony (Fot. 2).

Fot. 1 – Dom wykończony w środku oraz otynkowany na zewnątrz, a nawet już zamieszkały, bez podbitki dachowej zawsze będzie sprawiał wrażenie, że jego budowa trwa

Fot. 2 – W tym domu trwają prace we wnętrzach, ale zewnątrz jest już on wykończony – ściany są już otynkowane, a dach ma elegancką, drewnianą podbitkę

Ochrona membrany dachowej

Bardzo ważnym zadaniem podbitki jest ochrona membrany dachowej przed działaniem promieniowania ultrafioletowego (Fot. 3). Wprawdzie po ułożeniu pokrycia dachowego promienie słoneczne nie działają na nią bezpośrednio, ale skutki długotrwałego naświetlania jej światłem odbitym od elewacji (Fot. 4) mogą być podobne, do tych spowodowanych pozostawieniem membrany bez osłony pokrycia dachowego.

Z powodu braku podbitki także pod okapem może nastąpić zniszczenie filmu  funkcyjnego wysokoparoprzepuszczalnej folii dachowej, stanowiącej wstępne krycie dachu. Taka uszkodzona przez promieniowanie UV membrana nie odprowadzi do rynny deszczu przeciekającego przez pokrycie, lecz woda będzie skapywać na ściany domu. Oczywiście uszkodzenie membrany, rozpiętej na krokwiach nad okapem, nie będzie miało tak poważnych konsekwencji, jak wtedy, gdyby zdarzyło się to nad ociepleniem poddasza i doprowadziło do jego zawilgocenia.

Nie oznacza to jednak, że można odkładać wykonanie podbitki okapu na lepsze czasy. Zwłaszcza że nie ma żadnej pewności, czy przy jej braku nie nastąpi także uszkodzenie membrany nad ociepleniem murłaty, a to miałoby już wpływ na trwałość domu i koszty jego ogrzewania.

Fot. 3 – Montaż podbitki dachowej zaraz po ociepleniu ścian domu, a przed ich otynkowaniem skraca czas, przez który membrana dachowa nie jest chroniona przed działaniem promieniowania UV

Fot. 4 – Pozostawienie na długi czas membrany dachowej, bez zabezpieczenia jej przed działaniem promieniowania UV odbijanego od elewacji, może zakończyć się uszkodzeniem jej najważniejszego elementu – filmu funkcyjnego

Montaż podbitki

Najczęściej podbitkę wykonuje się z krótkich elementów drewnianych, drewnopochodnych, plastikowych lub blaszanych, montowanych prostopadle do ściany domu. Mocuje się je do rusztu z drewnianych łat (Fot. 5). Jego konstrukcja jest przeważnie podwieszana do krokwi, zwłaszcza wtedy, gdy dom ma ściany dwuwarstwowe i podbitka styka się bezpośrednio z ociepleniem ścian (Fot. 6). Jedynie wówczas, gdy ściany są jednowarstwowe można konstrukcję rusztu uprościć i zamocować go bezpośrednio do muru, za pomocą wkrętów i plastikowych kołków.

Fot. 5 – Podbitkę z elementów drewnianych lub plastikowych zwykle montuje do drewnianego rusztu w płaszczyźnie prostopadłej do ścian domu; rzadziej jest ona mocowana ukośnie do konstrukcji przykręconej do spodu krokwi

Fot. 6 – W ścianach dwuwarstwowych poziomy ruszt do montażu podbitki podwiesza się przeważnie do krokwi dachowych; jedynie do ścian jednowarstwowych można łaty przymocować bezpośrednio za pomocą kołków i wkrętów

Wentylacja dachu

W podbitce warto zrobić otwory wentylacyjne (Fot. 7) nawet wtedy, gdy na krokwiach ułożona jest membrana dachowa, z którą wełna mineralna może się stykać bezpośrednio, bez obawy o wykroplenie się w niej pary wodnej z wnętrza domu. Zapewnią one wentylowanie przestrzeni, zamkniętych pomiędzy podbitką, membraną dachową i ścianami, chroniąc je w ten sposób przed zawilgoceniem.

Otwory w podbitce są na pewno niezbędne w dachach, w których jest sztywne poszycie i między nim a wełną mineralną wykonana jest szczelina wentylacyjna. Powinno być ich na tyle dużo, żeby powietrze mogło do niej wpływać swobodnie pod okapem i wypływać w kalenicy lub przewietrzanej przestrzeni dachu, znajdującej się powyżej jętek.

Otwory w podbitkach muszą być osłonięte metalową siatką (Fot. 8), która uniemożliwi szerszeniom lub osom założenie, trudnych do usunięcia gniazd pod okapem naszego dachu.

Fot. 7 – Wentylowanie przestrzeni pod okapem (i ewentualnie ocieplenia poddasza) zapewniają wykonane w podbitce otwory wentylacyjne z metalowymi lub plastikowymi osłonami; w podbitkach z tworzyw sztucznych przeznaczone są do tego celu specjalne perforowane elementy

Fot. 8 – Wszelkie otwory i szczeliny wentylacyjne w podbitce dachowej powinny być osłonięte metalowymi siatkami o drobnych oczkach, które uniemożliwią osom lub szerszeniom zakładanie, niebezpiecznych dla mieszkańców, a trudnych do usunięcia, gniazd

Uwaga! Przed przystąpieniem do montażu podbitki mamy ostatnią możliwość sprawdzenia od strony zewnętrznej, czy murłaty zostały dobrze ocieplone.