Stropy, dzielące wnętrze domu na kondygnacje, wykonuje się przede wszystkim w budynkach wielopiętrowych lub parterowych z użytkowym poddaszem. Wykonanie stropu w budynkach parterowych nie jest jednak pozbawione sensu, nawet wtedy, gdy dom nie jest przykryty dachem płaskim, lecz stromym.
W domach murowanych wykonuje się stropy żelbetowe – wykonane w całości na budowie (monolityczne) lub całkowicie albo częściowo prefabrykowane. Natomiast stropy drewniane znajdują zastosowanie przede wszystkim w domach z drewna i budynkach murowanych nie powinno się ich raczej stosować.
Stropy częściowo prefabrykowane z pustakami wypełniającymi
Ten rodzaj stropów z gęsto rozstawionymi żebrami jest najczęściej stosowany w domach jednorodzinnych. Ich belki, składające się ze zbrojenia w kształcie kratownicy, której dolna część, wraz dodatkowymi prętami, zatopiona jest w betonowej stopce (Fot. 1), wykonywane są w wytwórni.
Tam też powstają pustaki stropowe, wypełniające przestrzenie między belkami. Po ułożeniu na ścianach domu belek i pustaków oraz zbrojenia wieńców i żeber rozdzielczych, całość stropu (Rys. 1) betonuje się w taki sposób, by nad pustakami powstała płyta betonowa, najczęściej o grubości 3 centymetrów, nazywana nadbetonem. Montaż takiego stropu jest prosty i może się odbywać bez użycia dźwigu. Na czas betonowania belki trzeba jedynie podeprzeć stemplowaniem w rozstawie nie większym niż 2 metry.
Rodzaje. Na rynku są różne rodzaje stropów częściowo prefabrykowanych. Odmiany z pustakami ceramicznymi, starsze – CERAM i FERT, oraz nowsze – POROTHERM (Fot. 2), których stopki belek uformowane są w ceramicznych kształtkach, produkuje się w dużych zakładach.
Natomiast ich wersje betonowe (Fot. 3), z których najbardziej popularna to TERIVA, wykonywane są także w małych, lokalnych wytwórniach. Jest to w jakiejś mierze zaleta, bo takiego producenta możemy zwykle znaleźć w okolicy budowy, co obniża koszty transportu elementów stropowych.
Zobacz: Jak powinien wyglądać dobry strop typu teriva?
Stropy częściowo prefabrykowane typu filigran
Strop ten składa się z cienkich płyt żelbetowych (Fot. 4), przygotowanych w wytwórni dla konkretnego domu. W płytach tych zatopione jest zbrojenie kratownicowe, takie samo jak w belkach stropów częściowo prefabrykowanych. W zależności od potrzeb, płyty są odpowiednio dozbrajane. Po ułożeniu na ścianach domu i stemplowaniu montażowym (Fot. 5), na płytach układa się warstwę betonu o podanej w projekcie konstrukcyjnym grubości, która zależy od obciążenia i rozpiętości stropów.
Stropy akermana
Ten rodzaj stropu (Fot. 6) – z przedwojennym rodowodem – nadal stosuje się w domach jednorodzinnych. W stropie Akermana nie ma prefabrykowanych belek, lecz gęsto rozmieszczone żebra nośne (Rys. 2), które powstają po ułożeniu na deskowaniu rzędów pustaków ceramicznych i umieszczeniu pomiędzy nimi – zawieszonych na strzemionach – prętów podłużnych. Następnie całość jest betonowana tak, by nad pustakami powstała płyta o grubości 3–4 cm. Pustaki ceramiczne mogą mieć wysokość 15, 18, 20 i 22 cm oraz szerokość 30 cm i długość 20 cm.
Strop ten jest projektowany do konkretnych rozpiętości i obciążeń – jeśli potrzebna jest większa nośność, wykorzystuje się wyższe pustaki i mocniejsze zbrojenie. Wykonuje się go w całości na budowie, na pełnym lub prawie pełnym deskowaniu (deski rozsunięte na kilka centymetrów).
Strop Akermana świetnie spisuje się nad pomieszczeniami o nieprostokątnym i nieregularnym kształcie albo gdy mają w nim być różnej wielkości otwory.
Zobacz: Kiedy warto zdecydować się na zrobienie stropu Akermana?
Stropy na belkach stalowych
Popularne jeszcze kilkanaście lat temu stropy na belkach stalowych (Rys. 3), potocznie, choć niewłaściwie nazywane stropami Kleina, stosuje się już tylko podczas remontu starych budynków, zwykle zastępując nimi zniszczone stropy na belkach drewnianych.
Stalowe belki dwuteowe, których koszt sprawia, że jest to strop stosunkowo drogi, rozstawione są w odstępach podanych w projekcie (najczęściej 90–120 cm). Przestrzeń między belkami wypełnia się monolitycznymi lub prefabrykowanymi płytami żelbetowymi. Kiedyś ich wypełnienie wykonywano z cegieł zbrojonych bednarką (Fot. 7), czyli płyt Kleina (stąd wzięła się błędna nazwa stropów na belkach stalowych).
Obetonowanie górnej części belek dwuteowych istotnie zwiększa nośność i sztywność stropu, co pozwala ograniczyć istotną wadę takich stropów, jaką są często pojawiające się pęknięcia na sufitach, spowodowane uginaniem się stalowych belek.
Wierzch stropu dobrze jest wyrównać pod ułożenie warstw podłogowych, przez wypełnienie przestrzeni między belkami lekkim keramzytem.
Stropy monolityczne
Są to stropy w całości wykonywane na budowie z betonu i prętów zbrojeniowych (Rys. 4). W domach jednorodzinnych stosuje się przeważnie gładkie płyty – rzadko kiedy wykonuje się w nich stropy płytowo-żebrowe, w których stosunkowo cienkie płyty oparte są na żelbetowych żebrach i monolitycznie z nimi połączone.
Zobacz: Kiedy opłaca się robić żelbetowe stropy monolityczne?
Zbrojenie płyt projektant dobiera indywidualnie, zależnie od rozpiętości stropu i jego niezbędnej nośności (Fot. 8). Stropy te mają grubość dostosowaną do wielkości obciążeń oraz kształtu i wielkości pomieszczenia – zwykle jest to 12–20 cm.
Równy i gładki spód takich stropów umożliwia wykończenie sufitu tynkiem pocienionym, o mniejszej niż zwykle grubości (Fot. 9).
Do wykonania stropu monolitycznego używa się obecnie systemowych deskowań wielokrotnego użytku, jakimi dysponują większe firmy budowlane i wypożyczalnie sprzętu budowlanego (Fot. 10). Ze względu na żmudną robociznę oraz nierówną dolną powierzchnię wykonanych na nim stropów coraz rzadziej stosuje się na budowie szalunki wykonane z desek.
Zamiast ciąć i przyginać pręty zbrojeniowe na budowie, można zamówić gotowe zbrojenie stropu w wytwórni. Układanie takiego zbrojenia jest wtedy łatwiejsze i szybsze, eliminuje też większość błędów w rozmieszczeniu prętów.
Monolityczne stropy żelbetowe są coraz częściej projektowane w domach jednorodzinnych. To sprawia, że coraz więcej firm wykonawczych jest przygotowanych – także sprzętowo – do ich wykonywania. Być może więc niedługo stropy te staną się równie popularne w „małym” budownictwie, jak przy wznoszeniu apartamentowców i budynków biurowych.
Prefabrykowane stropy płytowe
W domach jednorodzinnych stropy mogą być też wykonywane z płyt prefabrykowanych. Są one jednak zdecydowanie mniej popularne od tych wymienionych wcześniej. Ich główna zaleta to szybki montaż (w kilka godzin), oczywiście pod warunkiem, że jest dobrze zorganizowany. Powinien on się odbywać bezpośrednio ze środka transportowego („montaż z kół”), by nie trzeba było składować i transportować elementów na placu budowy.
Największą tradycję w budownictwie mieszkaniowym mają prefabrykowane płyty otworowe (kanałowe). Były one związane z technologiami wielkoblokową i wielkopłytową. Ich główną zaletą jest stosunkowo niski koszt, natomiast wadą – częste „klawiszowanie” stropu, czyli pojawiania się rys na stykach płyt.
Na rynku spotkać można też zdecydowanie nowocześniejsze stropy prefabrykowane. Są nimi na przykład płyty stropowe z betonu sprężonego (Fot. 11) lub ze zbrojonego betonu komórkowego (Fot. 12). Jednak ich popularność wśród inwestorów i projektantów domów jednorodzinnych nie jest na razie zbyt duża.