Dlaczego paroizolacja musi być położona szczelnie?

30 kwietnia 2024

W ocieplonych połaciach dachu stromego, na których nie zostało ułożone sztywne poszycie, wełna mineralna jest od strony zewnętrznej osłonięta wysokoparoprzepuszczalną membraną dachową, natomiast od środka – folią paroizolacyjną. Ta druga ma ograniczyć – a tak naprawdę opóźnić – przepływ pary wodnej z wnętrza domu do ocieplenia dachu.

Przy spowolnionym przepływie przez wełnę mineralną, para wodna z wnętrza domu będzie mogła być usuwana przez membranę dachową do otoczenia – także wtedy, gdy dojdzie do jej wykroplenia, a nawet zamarznięcia w górnej warstwie ocieplenia.

Właśnie tę funkcję opóźniacza przepływu pary wodnej przez wełnę mineralną pełni folia paroizolacyjna, najczęściej polietylenowa (Fot. 1), której grubość nie powinna być mniejsza niż 0,20 mm. Ważne jedynie, żeby w ocieplanym dachu została poprawnie ułożona, co nie zmienia faktu, że są takie sytuacje, w których można z niej w ogóle zrezygnować.

Zobacz: Czy na poddaszu potrzebna jest paroizolacja?

Najważniejszą rzeczą przy układaniu folii paroizolacyjnej jest zachowanie jej ciągłości i dbanie o to, by w żadnym miejscu nie pozostawić w niej nawet najdrobniejszych szczelin i otworów. Wymóg szczególnej staranności dotyczy zwłaszcza „trudnych” miejsc w dachu, na przykład wnęk wokół okien dachowych (Fot. 2).

Fot. 1 – Folia paroizolacyjna ma opóźniać przepływ pary wodnej z wnętrza domu do wełny mineralnej – łatwiej jednak zachować jej szczelność, jeśli jest mocowana na metalowych profilach, a nie pod nimi
Fot. 2 – O szczególnie staranne ułożenie paroizolacji trzeba zadbać w „trudnych” miejscach dachu – jego narożach, przejściach kominów przez warstwy dachu oraz we wnękach okien dachowych

Paroizolację najlepiej mocować bezpośrednio do metalowych profili (po uprzednim ich odtłuszczeniu), używając do tego celu dwustronnych taśm samoprzylepnych.

Zobacz: W którym miejscu powinno się ułożyć paroizolację w ocieplonym dachu?

Gdy folia z jakichś powodów musi być mocowana bezpośrednio do drewnianych elementów dachu, dobrze jest nie robić tego za pomocą metalowych zszywek, którymi można łatwo ją podziurawić. Lepiej już użyć do tego gwoździ i zastosować „patent” ze sznurkiem, który – okręcany wokół ich szerokich łebków – podtrzymuje folię na całej długości łaty lub krokwi (Fot. 3 i 4).

Fot. 3 – Jeśli obudowę ocieplenia dachu odłożono na później, trzeba zadbać by folia paroizolacyjna nie została uszkodzona pod naporem wełny mineralnej – szczególnie w miejscach mocowania jej arkuszy do krokwi lub łat
Fot. 4 – Tę paroizolację zamocowano wstępnie zszywkami dekarskimi, ale zaraz potem zastosowano pewniejsze mocowanie za pomocą sznurka, napiętego pomiędzy gwoździami z dużym łebkiem, nazywanymi „papiakami”

Dzięki temu napór wełny mineralnej na folię przejmowany jest na całej długości jej mocowania, a nie tylko punktowo w miejscach przybicia gwoździ. Nie ma więc obawy, że paroizolacja „zerwie” się z łebka gwoździa i przez powstałą dziurę para wodna będzie wnikać do ocieplenia.

Mimo niewielkich wymiarów takiego otworu, intensywność przenikania pary wodnej do wełny mineralnej jest tak duża, że stosunkowo szybko powoduje jej miejscowe zawilgocenie.

Skutki tego nie są od razu widoczne, ale ponieważ wilgotna i zamarzająca wełna traci swoje właściwości izolacyjne, więc proces ten nabiera przyspieszenia i w końcu objawia się mokrymi plamami na wykonanej z płyt g-k obudowie poddasza. Mieszkańcy najczęściej podejrzewają, że odpowiedzialne za to jest przeciekające pokrycie dachu, gdy tymczasem w większości sytuacji winowajcą jest źle ułożona paroizolacja.

Badania nieszczelności w paroizolacji

O tym, jak intensywne jest przenikanie pary wodnej przez nieszczelności w paroizolacji świadczą wyniki badań, wykonanych przez Institut für Bauphysik w Stuttgarcie (źródło: DBZ 12/89, strona 1639ff).

Przeprowadzono je na folii polietylenowej o współczynniku Sd = 30 m, co oznacza, że pod względem oporu dyfuzyjnego pary wodnej jest ona równoważna z warstwą powietrza o grubości 30 m (dla porównania wysokoparoprzepuszczalne membrany dachowe mają Sd na poziomie 0,015-0,030 m, czyli tylko 1,5-3 cm!).

Gdy w trakcie badań w takiej paroizolacji zrobiono otwór o wymiarach 2 x 2 cm (Rys. 1), to przepłynęło przez niego 90 razy więcej pary wodnej niż w tym samym czasie zdołało przeniknąć, pokonując opór dyfuzyjny, przez 1 m² folii bez takiego otworu.

Podobny był efekt, gdy porównywano szczelną paroizolację z taką, w której pozostawiono pionową szczelinę o szerokości tylko 1 mm (Rys. 2). W ciągu doby przez 1 m² pełnej folii przepłynęło tylko 0,5 g pary wodnej, podczas gdy przez tę ze szczeliną – aż 800 g, czyli 1600 razy więcej!

Rys. 1 – Przepływ pary wodnej z wnętrza domu: a) przez paroizolację ciągłą (dyfuzja); b) przez otwór w paroizolacji o wymiarach 2 x 2 cm (konwekcja)
Rys. 2 – Przepływ pary wodnej ze środka domu: a) przez 1 m² folii paroizolacyjnej; b) przez szczelinę o długości 1 m i szerokości 1 mm

Z tych dwóch badań wynika, że nawet niewielkie, ale długie szczeliny, na przykład pozostawione w miejscach łączenia arkuszy folii paroizolacyjnej, mogą mieć większy wpływ na zawilgocenie ocieplenia dachu niż nawet pojedyncze otwory w miejscach jej mocowania.

Niezależnie jednak od szczegółowych wniosków, wyniki tych badań najlepiej pokazują, dlaczego trzeba dbać o zachowanie szczelności paroizolacji podczas układania jej w ocieplonym dachu.

Uwaga! Z tych samych powodów nie należy zapominać też o wszelkich przejściach przez paroizolację przewodów instalacji elektrycznej – w miejscach punktów oświetleniowych, gniazdek i włączników. Przez nie też wilgoć z wnętrza domu może przenikać do ocieplenia dachu.

Zobacz także
Przystępując do budowy domu warto wszystko sobie najpierw dokładnie przemyśleć i zaplanować – najlepiej...
Materiał stosowany do wykończenia dachu jest niezwykle ważnym elementem w budynkach mieszkalnych oraz...
Fot. FAKRO
Trudno sobie wyobrazić nowoczesny dom z poddaszem użytkowym bez okien dachowych. Ich zalety są niezastąpione....
Ziemia roślinna, nawet wilgotna, nie jest jakoś szczególnie agresywna w stosunku do betonowych fundamentów...