W którym miejscu domu najlepiej zamontować centralę wentylacyjną?

W przeciwieństwie do tradycyjnej wentylacji naturalnej, mechaniczna nawiewno-wywiewna z odzyskiem ciepła gwarantuje przez cały rok wymianę powietrza w domu, w stopniu dostosowanym do potrzeb mieszkańców. Jest też – co bardzo ważne – praktycznie jedynym sposobem na odzyskiwanie ciepła z usuwanego powietrza, a to oznacza spore oszczędności energii, niezbędnej do ogrzewania domu.

Wentylacja mechaniczna, która działa w domu jednakowo skutecznie przez cały rok, jest dla zdrowia i dobrego samopoczucia mieszkańców wartością samą w sobie i trudno przeliczyć to na pieniądze. Nie tylko bowiem zapewnia odpowiednią ilość niezbędnego do życia tlenu, ale też usuwa z domu dwutlenek węgla, znajdujący się w wydychanym powietrzu, a także wszelkie inne zanieczyszczenia, także te emitowane przez materiały budowlane i wykończeniowe.

Pozwala również utrzymać odpowiednią wilgotność powietrza w pomieszczeniach.

Gdyby jednak ktoś chciał porównać oba rodzaje wentylacji pod względem inwestycyjnym, to koszt wykonania wentylacji mechanicznej z rekuperacją jest porównywalny (a czasem nawet niższy) niż naturalnej, jeśli uwzględni się wydatki na wykonanie murowanych lub prefabrykowanych kominów z przewodami wywiewnymi oraz zainstalowanie nawiewników okiennych lub ściennych.

Bardzo ważne jest przy tym to, że wentylacja mechaniczna, dzięki odzyskowi ciepła ze zużytego powietrza, oszczędza w chłodnej porze roku na tyle dużo energii, niezbędnej do ogrzania domu, że zarobi z nadwyżką na całoroczny prąd dla swoich wentylatorów i okresową wymianę filtrów.

Na jej tle blado wypada wentylacja naturalna, która przez co najmniej pół roku nie działa wcale, a przez pozostały czas jest źródłem strat ciepła, czyli istotnym obciążeniem dla budżetu domowników. Chyba że – ryzykując własnym zdrowiem – zaczną oni blokować jej działanie przez uszczelnianie okien i nawiewników oraz zaklejanie kratek wentylacyjnych.

Pod względem budowlanym rozprowadzenie przewodów nawiewnych i wywiewnych wentylacji mechanicznej nie jest bardziej skomplikowane i kosztowne, niż wykonanie murowanych lub prefabrykowanych kominów, z wyprowadzonymi ponad dach przewodami wywiewnymi wentylacji naturalnej. Nie ma także specjalnych problemów ze znalezieniem w domu dogodnego miejsca na montaż centrali wentylacyjnej i nie ma też specjalnego znaczenia, czy dom jest parterowy, piętrowy czy z użytkowym poddaszem.

Dom parterowy

W domu parterowym centralę wentylacyjną z rekuperacją można zainstalować na przykład w pomieszczeniu technicznym, przy czym warto podkreślić, że sąsiedztwo kotła kondensacyjnego lub pompy ciepła nie będzie w tym przeszkodą. Da się też zamontować rekuperator w spiżarni lub wydzielonej pralni (Fot. 1).

Miejscem na centralę wentylacyjną może być również garaż. Dobrze jednak jeśli jest on ogrzewany – przynajmniej na tyle, żeby w mroźną zimę panowała w nim dodatnia temperatura.

Jeśli dom parterowy jest przykryty dwu- lub czterospadowym dachem, to – nawet gdy jego połacie mają niezbyt duże pochylenie – można umieścić rekuperator z wygospodarowanym dla niego pomieszczeniu – ważne, żeby było ono ogrzewane.

W bardzo małym domu niewielki rekuperator można umieścić także w łazience, montując go na przykład płasko pod sufitem.

Fot. Vaillant

Fot. 1 – Dobrym miejscem dla centrali wentylacyjnej może być na przykład wydzielona pralnia

Dom piętrowy lub z użytkowym poddaszem

Gdy dom oprócz parteru ma jeszcze jedną kondygnację, to centralę wentylacyjną można zamontować również w znajdującym się na niej niewielkim pomieszczeniu technicznym, na przykład przeznaczonym na instalacje alarmową i telewizji satelitarnej lub domowy serwer komputerowy. Może to być również wydzielona pralnia, a także garderoba – najlepiej ogólnodostępna z wejściem z korytarza.

W domach piętrowych, które nie są przykryte płaskim dachem oraz w budynkach z mieszkalnym poddaszem, centralę wentylacyjną można ewentualnie umieścić – podobnie jak w domu parterowym – w ogrzewanym pomieszczeniu na nieużytkowym stryszku pod kalenicą.

Uwaga! Wybierając miejsce na lokalizację centrali wentylacyjnej, należy pamiętać, że musi być ona podłączona nie tylko do instalacji elektrycznej, ale także kanalizacyjnej, gdyż okresowo są z niej odprowadzane skropliny, powstające w wymienniku podczas schładzaniu wilgotnego powietrza wywiewanego.

Plusy i minusy poszczególnych lokalizacji

We wszystkich pomieszczeniach domu końce przewodów nawiewnych lub wywiewnych, z osadzonymi w nich anemostatami, umieszcza się w sufitach. Wyprowadzenie z centrali wentylacyjnej głównych przewodów wywiewnych i nawiewnych na poszczególne kondygnacje nie jest specjalnie trudne zarówno z poziomu parteru, jak i wtedy, gdy jest ona zamontowana na piętrze.

W domach parterowych najwygodniej jest rozprowadzić przewody wentylacyjne nad poszczególne pomieszczenia w przestrzeni strychu. Ten wariant jest także godny polecenia w odniesieniu do pomieszczeń znajdujących się na piętrze – w domach z poddaszem lub piętrowych, przykrytych spadzistym dachem.

Jeśli chodzi o pomieszczenia na parterze, to wygodnym sposobem jest też rozprowadzanie nawiewnych i wywiewnych przewodów wentylacyjnych w warstwach podłogi stropu nad parterem.

Miejsce lokalizacji centrali wentylacyjnej nie ma też specjalnego znaczenia dla łatwości połączenia jej z czerpnią świeżego powietrza i wyrzutnią – usuwanego. Zarówno jedną, jak i drugą można zrobić w ścianach zewnętrznych – parteru lub piętra, a także w dachu domu, choć wiąże się to z koniecznością osadzenia tych elementów w jego pokryciu.

Oczywiście dla łatwości serwisowania centrali wentylacyjnej najwygodniej jest, jeśli została ona zamontowana w pomieszczeniu znajdującym się na parterze, a dopiero w drugiej kolejności – na piętrze domu.

Ciche centrale wentylacyjne marki Vaillant

Rekuperatory, będące sercem każdej wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła, mogą być instalowane praktycznie w każdym miejscu domu, dlatego że ich wentylatory pracują bardzo cicho. Dzięki temu nie stanowią one zbytniej uciążliwości dla mieszkańców domu, nawet wtedy, gdy znajdują się za ścianą ich sypialni lub pokoju dziennego. Możliwe też jest dodatkowe wyciszenie instalacji wentylacji mechanicznej przez zastosowanie specjalnych tłumików.

Pod względem niskiego poziomu hałasu wyróżniają się centrale wentylacyjne recoVAIR marki Vaillant. Zarówno te naścienne VAR 260/4 i VAR 360/4 (Fot. 2), o przepływie powietrza odpowiednio 260 m³/h i 360 m³/h, jak i podsufitowe VAR 150/4 (Fot. 3), przeznaczone do małych domów i mieszkań, wyposażone są w wentylatory o małej mocy, które nie tylko pracują bardzo cicho, ale też zużywają mało prądu (o 15% poniżej wymagań niemieckiego Passive Hause Institut dla domów pasywnych).