W domu jednorodzinnym o prostej bryle, przykrytej dwuspadowym dachem z naczółkami, warstwę elewacyjną ścian szczytowych można wykonać z różnych materiałów i w wielu technologiach. Przy czym ich wykończenie nie musi być takie samo, jak na pozostałych elewacjach. Nie musi też swoim charakterem nawiązywać do pokrycia dachowego.
Przykładem tego jest skromnej wielkości dom, w którym elewacja ścian parteru wykonana jest z poziomo ułożonych płytek piaskowca (Fot. 1). Nie spotyka się jej często, ponieważ po pierwsze nie należy do najtańszych, a po drugie – jej realizacja wymaga od wykonawcy doświadczenia i staranności.
Zobacz: Jak z płytek piaskowca wykonać murowaną elewację domu?
Jeszcze rzadziej zdarzają się domy, w których strome połacie dachu pokryte są płytkami łupka kamiennego (Fot. 2). Jest to bowiem materiał wprawdzie bardzo szlachetny, trwały i ekologiczny, ale też trudny w obróbce i układaniu oraz stosunkowo drogi.
Zobacz: Czy warto kryć dach łupkiem kamiennym?
Przy wyborze tak oryginalnych materiałów do zewnętrznego wykończenia ścian parteru i połaci dachu, użycie drewnianych desek do wykonania elewacji ścian szczytowych może wydać się decyzją mało ambitną. Tymczasem materiały te świetnie się ze sobą uzupełniają, a ułożone pionowo deski dobrze pasują do architektury całego domu (Fot. 3).
Elewacja ścian szczytowych z pionowych desek
W opisywanym domu ściany szczytowe nie są trójkątne, jak w większości budynków z dachami dwupołaciowymi, lecz trapezowe. Od góry są one osłonięte przed deszczem okapami naczółków i połaci dachowych (Fot. 4). Dość nietypowo ściany te nie są tu też przedłużeniem ścian parteru – z obu stron domu zostały bowiem wymurowane na wysuniętych wspornikowo częściach żelbetowego stropu, przykrywającego dolną kondygnację budynku.
Przed wykonaniem elewacji z pionowych desek, do murowanej warstwy nośnej ścian szczytowych zamocowano montażowy stelaż z drewnianych łat. Przestrzenie między nimi wypełniono płytami ze styropianu w taki sposób, by pomiędzy ich powierzchnią a pierwszą warstwą desek elewacyjnych pozostała szczelina powietrzna (Fot. 5). Dla ochrony płyt styropianowych przed ewentualnym zawilgoceniem, ich powierzchnię pokryto warstwą zbrojącą z zaprawy klejowej.
Elewację ścian szczytowych wykonano z dwóch warstw impregnowanych, pionowych desek, których dolne końce mają ozdobne wykończenie (Fot. 6). W pierwszej warstwie deski są rozsunięte od siebie na odległość nieco mniejszą od ich szerokości i zamocowane do stelaża z drewnianych łat. Natomiast w drugiej, wierzchniej warstwie deski zamykają przestrzenie między pierwszymi i są do nich przykręcone wkrętami.
Ze względu na wspornikowe wysunięcie fragmentów stropu poza lico obu bocznych ścian parteru, konieczne było wykończenie ich dolnych powierzchni. Zdecydowano się na osłonięcie ich podbitkami z desek mocowanych prostopadle do bocznych ścian domu, w podobny sposób jak w elewacji ścian szczytowych (Fot. 7).
