Dawniej, gdy do budowy zewnętrznych ścian domu używano prawie wyłącznie pełnej cegły ceramicznej, to w ościeżach, czyli otworach pozostawionych w nich na okna i drzwi, wykonywano węgarki. Stanowiły one integralną część ceglanych ścian i od strony zewnętrznej osłaniały miejsce styku ościeżnic okiennych i drzwiowych z murem.
Obecnie to pożyteczne rozwiązanie przestało być już tak powszechnie stosowane jak kiedyś – przede wszystkim dlatego, że w wielu współczesnych technologiach ściennych wykonanie klasycznych węgarków jest trudne, a czasem po prostu niemożliwe.
Praktycznie jedynym wyjątkiem są zewnętrzne ściany jednowarstwowe, zbudowane z bloczków betonu komórkowego. W nich wykonanie górnych i bocznych węgarków w otworach okiennych i drzwiowych (Fot. 1) jest równie niekłopotliwe jak kiedyś. Dotyczy to przede wszystkim jednowarstwowych ścian zewnętrznych, wymurowanych z bloczków Ytong EnergoUltra+.
Wystarczy jedynie, by z fragmentów bloczków, pozostałych podczas murowania ścian zewnętrznych, wyciąć – najlepiej za pomocą mechanicznej piły taśmowej – płytki betonu komórkowego o szerokości na przykład 12 cm i grubości około 3 cm, a następnie przykleić je przy zewnętrznych krawędziach ościeży (Fot. 2), używając do tego systemowej zaprawy do cienkich spoin Ytong-Silka FIX X100.
Oczywiście możliwość wykonania węgarków w ścianach Ytong EnergoUltra+ to jedynie ich dodatkowa zaleta. Przede wszystkim buduje się je bardzo szybko, a ich elewacje są trwałe i odporne na uszkodzenia. Najważniejsze jednak, że ściany Ytong EnergoUltra+ mają znakomite parametry termiczne – już przy grubości 36,5 cm spełniają wymagania cieplne obowiązujących Warunków Technicznych, natomiast gdy mają 48 cm grubości, to ich współczynnik przenikania ciepła U ma rewelacyjnie małą wartość 0,15 W/(m²K). Dlatego ściany Ytong EnergoUltra+ nadają się nie tylko do budowy domów o małym zapotrzebowania na energię do ogrzewania, ale nawet „zeroenergetycznych”.
Węgarki w ścianach Ytong EnergoUltra+
Generalnie wielkości mostków cieplnych wokół okien i drzwi mają w ścianach wymurowanych z bloczków Ytong EnergoUltra+ wyraźnie mniejszą wartość niż w ścianach wykonanych w innych technologiach. Obecność w nich węgarków jeszcze dodatkowo je zmniejsza, ponieważ w miejscach mocowania okien wydłuża się za ich sprawą droga ucieczki ciepła z domu, co oczywiście ogranicza jego straty (Rys. 1).
Niezależnie od termicznej funkcji węgarków, stanowią one od strony zewnętrznej fizyczną osłonę pianki montażowej, wypełniającej szczeliny na styku ościeżnic okiennych i drzwiowych z ościeżami w ścianach (Fot. 3). Wprawdzie w technologii „ciepłego montażu” stolarki okiennej piankę tę zakrywa od zewnątrz przepuszczalna dla pary wodnej taśma wodoszczelna. Lepiej jednak, jeśli dodatkowo węgarki chronią ją przed podmuchami wiatru i zacinającym deszczem, a także przed destrukcyjnym oddziaływaniem promieniowania słonecznego.
Zobacz: Dlaczego ściany jednowarstwowe z betonu komórkowego są optymalne do montażu okien?
Dzięki węgarkom nie ma także obawy, że okna mogłyby wypaść na zewnątrz pod wpływem ssania, wywołanego podmuchami porywistego wiatru. Jest to oczywiście jedynie dodatkowe zabezpieczenie, ponieważ za stabilne zamocowanie okien w ościeżach ścian odpowiadają odpowiednio mocne i poprawnie rozmieszczone stalowe kotwy lub dyble.
Węgarki w ścianach dwuwarstwowych
W ścianach dwuwarstwowych rolę węgarków mogłaby pełnić warstwa ich ocieplenia, najczęściej wykonywana z płyt styropianowych. Byłoby tak jednak tylko wtedy, gdyby swoimi krawędziami zakrywała miejsca styku ościeżnic okiennych z murem.
Jednak nawet wtedy mostki termiczne wokół okien zamontowanych w ścianach dwuwarstwowych wcale nie byłyby mniejsze niż w jednowarstwowych ścianach Ytong EnergoUltra+ i to pomimo tego, że współczynnik przewodzenia ciepła λ styropianu ma nieco mniejszą wartość niż betonu komórkowego, z którego wykonane są bloczki Ytong EnergoUltra+. Trzeba bowiem pamiętać, że mury w ścianach dwuwarstwowych wykonywane są z dużo „zimniejszych” niż on materiałów, takich na przykład jak silikaty, ceramika poryzowana czy beton zwykły. Uciekające z domu ciepło ma więc w nich dużo łatwiejszą drogę do pokonania niż wtedy, gdy odbywa się ona w całości przez jednolicie „ciepły” materiał, jakim jest beton komórkowy bloczków Ytong EnergoUltra+.
Nie należy też zapominać, że wtedy, gdy ściany ocieplone są od zewnątrz styropianem lub wełną mineralną, nie można liczyć – tak jak w ścianach Ytong EnergoUltra+ – na dodatkowe zyski ciepła, pochodzące w pogodne zimowe dni od promieniowania słonecznego.
Zobacz: Dlaczego przez ściany jednowarstwowe z betonu komórkowego ucieka mniej ciepła niż przez inne?
Obramowania wokół okien
W ścianach Ytong EnergoUltra+ równie łatwo jak węgarki da się wykonać zewnętrzne obramowania wokół okien (Fot. 4). W przeciwieństwie jednak do węgarków, pełnią one w elewacjach domu jedynie funkcję dekoracyjną i nie mają praktycznego wpływu na wielkość okiennych mostków termicznych. Ciepło z domu ma bowiem w takich ścianach zdecydowanie łatwiejszą (i krótszą ) drogę ucieczki przez wnęki okienne i drzwiowe (patrz: Rys. 1).
Decydując się na wykonanie obramowań okiennych, trzeba jedynie pamiętać, że wystają one z płaszczyzny elewacji. Dlatego woda deszczowa zmywająca z niej kurz będzie osadzała go na górnej półce obramowania, skąd po pewnym czasie spłynie na niego, tworząc brudne zacieki. By tego uniknąć, trzeba by przynajmniej raz na dwa lata – odświeżyć elewacje domu za pomocą myjki ciśnieniowej. Ten popularny w krajach skandynawskich zabieg jest u nas raczej rzadko spotykany. Dlatego, jeśli ktoś nie chce, by na obramowaniach okien były widoczne nieeleganckie smugi, to powinien od razu pokryć je farbami w ciemnych barwach (Fot. 5).
Materiał promocyjny Xella Polska
