Wykonane z betonu konstrukcyjne elementy domu dobrze znoszą zarówno wysoką, jak i niską temperaturę. Z różnych względów nie „lubią” jednak, jeśli w trakcie ich betonowania temperatura powietrza jest niższa niż 5 i wyższa niż 25 stopni Celsjusza. Gdy warunki pogodowe odbiegają od optymalnych, to konieczne są dodatkowe zabiegi wykonawcze, by świeżo ułożona mieszanka betonowa – po związaniu cementu i stwardnieniu – miała projektowane parametry wytrzymałościowe oraz dużą trwałość.
Warunki pogodowe najmniej korzystne dla realizacji konstrukcji z betonu, występują w Polsce w miesiącach letnich i zimowych. Latem świeżo wykonywane betonowe i żelbetowe elementy domu trzeba chronić przed gwałtownym odparowywaniem wody zarobowej. Ważne, że da się to zrobić bez żadnych skomplikowanych zabiegów – nawet dla dużych powierzchniowo elementów żelbetowych (na przykład stropów) wystarczy przez kilka pierwszych dni okresowe zraszanie ich wodą i osłanianie przed słońcem folią budowlaną.
Zobacz: Jak w upalne dni pielęgnować świeżo wykonane betonowe i żelbetowe elementy domu?
Inaczej jest zimą – wtedy należy zrobić wszystko, by ułożona w deskowaniach mieszanka betonowa nie zamarzła, zanim będący jej spoiwem cement nie zdąży przynajmniej częściowo związać. Nie jest to jednak takie proste jak latem, dlatego najlepiej, jeśli w chłodnej porze roku wszystkie betonowe i żelbetowe elementy domu zostaną wykonane przed nadejściem mrozów (Fot. 1).
Pogodowe zagrożenia dla świeżego betonu
Zwykło się uważać, że dla wytrzymałości i trwałości świeżo wykonanych żelbetowych i betonowych elementów domu skrajne warunki pogodowe są jednakowo trudne i dlatego najlepiej unikać prowadzenia wtedy prac betoniarskich.
Można się jednak zastanawiać, czy dobrą jakość elementów z betonu trudniej jest uzyskać wykonując je latem czy zimą. Wydaje się bowiem, że w Polsce – z powodu zmian klimatycznych – dla świeżo wykonanych elementów z betonu obecnie bardziej groźne są letnie upały niż chłodniejsza pogoda w miesiącach zimowych.
Postępujące ocieplanie się klimatu na Ziemi jest dla nas zjawiskiem groźnym i niebezpiecznym, które może mieć poważne negatywne konsekwencje. Paradoksalnie jednak zjawisko to jest korzystne dla prowadzenia prac betoniarskich. Ostatnimi czasy zimy są bowiem dużo łagodniejsze niż kiedyś, a silne i długotrwałe mrozy w naszej strefie klimatycznej raczej teraz się nie zdarzają, a jeśli już – to rzadko i na krótko.
Dla prac budowlanych to ważne, ponieważ zapobieżenie zamarznięciu świeżo wykonanych elementów z betonu, zwłaszcza tych o małej grubości i dużej powierzchni (Fot. 2), jest zdecydowanie dużo trudniejsze niż ich ochrona przed szybkim odparowywaniem wody zarobowej latem, czy wtedy, gdy duże upały niespodziewanie utrzymują się także w miesiącach jesiennych.
Betonowanie w niskich temperaturach
Wszystko to nie oznacza jednak, że z powodu ocieplania się klimatu, obecnie prace betoniarskie można prowadzić zimą tak samo bezpiecznie jak w umiarkowanych pod względem pogody porach roku. Ciągle aktualna jest więc rada, że najlepiej tak zaplanować budowę domu, by prace betoniarskie wypadły wiosną lub jesienią.
Zobacz: Z jakich powodów elementów z betonu lepiej nie wykonywać podczas mrozów?
Jednak i w takich „przyjaznych” dla świeżego betonu miesiącach, dobrze jest być przygotowanym na „temperaturowe” problemy, które zawsze mogą się zdarzyć, ponieważ pogoda jest teraz także znacznie mniej przewidywalna niż dawniej. Na takie „zaskakujące” sytuacje są bowiem rozwiązania, dzięki którym parametry elementów z betonu, wykonanych podczas niespodziewanych mrozów, co najwyżej będą tylko nieznacznie odbiegać od projektowanych.
Ciepła mieszanka betonowa. Dobrze, jeśli w wytwórni betonu towarowego zostanie zamówiona mieszanka betonowa podgrzana do temperatury 30-35°C, o stosunkowo małej zawartości wody zarobowej. Wprawdzie proces wiązania cementu jest reakcją egzotermiczną, podczas której wydziela się ciepło, to jednak także to dodatkowe będzie bardzo przydatne dla ochrony świeżej mieszanki przez zamarznięciem. Zwykle pozwala to na takie zaawansowanie wiązania cementu oraz przyspieszenie stopnia twardnienia mieszanki, że dalsze „dojrzewanie” jej w niskiej temperaturze nie obniży jakości wykonanych elementów betonowych i żelbetowych.
Zobacz: Jaka mieszanka betonowa najlepiej nadaje się do wykonywania elementów domu podczas mrozów?
Domieszki do betonu. Gdy nagle z krótkoterminowej prognozy pogody wynika, że w trakcie betonowania któregoś z elementów domu temperatura powietrza może spaść wyraźnie poniżej zera, to dobrze jest zamówić w wytwórni betonu towarowego mieszankę betonową z domieszkami przeciwmrozowymi. Przyspieszą one wiązanie cementu, przez co wzrasta jej temperatura. Dzięki temu w niskiej temperaturze twardnienie mieszanki betonowej następuje szybciej. Takie domieszki warto też dodać do betoniarki, jeśli nie da się z tego całkowicie zrezygnować i mieszanka betonowa musi być w niewielkich ilościach przygotowywana na placu budowy.
Zobacz: Jakie domieszki do betonu warto stosować na budowie domu?
Sprawne betonowanie. Niezależnie od tego, jak niska temperatura wpływa na proces wiązania cementu i twardnienia betonu, trzeba wziąć jeszcze pod uwagę, że mróz może także utrudniać wykonawcom poprawne betonowanie betonowych i żelbetowych elementów domu. Dlatego dobrze jest do betonowania zwłaszcza dużych powierzchniowo elementów zatrudnić większą liczbę osób (Fot. 3), by przebiegło ono możliwie jak najszybciej.
Zobacz: Jak betonować elementy konstrukcyjne domu w niskiej temperaturze?
Ochrona przed mrozem. Gdy w trakcie prac betoniarskich temperatura spadła znacznie poniżej zera, należy po wykonaniu elementów betonowych jak najszybciej ochronić je przed kontaktem z mroźnym powietrzem. Jest to łatwiejsze oczywiście, gdy są to słupy żelbetowe z czterech stron osłonięte drewnianym deskowaniem, czy belki, które najczęściej wystarczy zabezpieczyć przed niską temperaturą jedynie od góry (Fot. 4).
Trudniej jest wtedy, gdy są to stropy czy betonowe podkłady podłogi parteru, które mają stosunkowo małą grubość i dużą powierzchnię. Do osłonięcia ich od strony, która ma bezpośredni kontakt z mroźnym powietrzem, można użyć arkuszy czarnej folii budowlanej, brezentowych plandek, płyt styropianowych lub mat słomianych. Należy jedynie zadbać o to, by nie zostały uniesione przez wiatr.
Zobacz: Jak betonować elementy domu, by nie uszkodził ich mróz?
Pewny cement. Żaden z wymienionych wyżej zabiegów nie zagwarantuje, że wykonane podczas mroźnej pogody elementy z betonu będą miały dobrą jakość, jeśli do przygotowywania mieszanki betonowej nie zostanie użyty pewny cement, wyprodukowany w cementowni.
Zobacz: Dlaczego do budowy domu należy używać tylko pewnego cementu?
Zastąpienie pewnego cementu jakąkolwiek mieszanką cementowo-popiołową, o nieznanym zwykle składzie i niespełniającą wymagań normy cementowej, nawet w sprzyjających dla prac betoniarskich warunkach pogodowych odbija się negatywnie na jakości betonowych elementów domu. Tym bardziej będzie tak, gdy w trakcie ich wykonywania poważnym zagrożeniem jest niska temperatura.
Materiał promocyjny Stowarzyszenie Producentów Cementu
www.polskicement.pl www.pewnycement.pl
