Zastosowanie w domach piętrowych lub z użytkowym poddaszem wentylacji mechanicznej nawiewno-wywiewnej z odzyskiem ciepła wymaga przeprowadzenia przewodów przez strop żelbetowy nad parterem. Najlepiej oczywiście, jeśli projekt takiej instalacji jest przygotowany przed rozpoczęciem budowy domu, a co najmniej – przed wykonaniem stropu.

Otwory w stropie trzeba zrobić niezależnie od tego, czy centrala wentylacyjna zostanie umieszczona na parterze (na przykład w garażu lub pomieszczeniu technicznym), czy też na piętrze lub poddaszu. Nie ma też znaczenia sposób prowadzenia przewodów wentylacyjnych: zarówno, gdy będą one poprowadzone przy ścianach, jak i w warstwach podłogi, bez wykonania otworów w stropie nie będzie możliwe wentylowanie pomieszczeń na obu kondygnacjach.

Wiercenie otworów

Metod wykonania otworów na przewody wentylacyjne w stropach gęstożebrowych typu teriva (najczęściej wykonywanych w domach jednorodzinnych) jest kilka.

Najmniej godna polecenia, ale też jedyna, jeśli na zrobienie wentylacji mechanicznej z rekuperacją zdecydowaliśmy się, gdy konstrukcja domu już stoi, to wywiercenie lub wykucie otworów w gotowym stropie. Nie tylko jest to sposób najdroższy, ale też wymaga szczególnej uwagi, by przy ich wykonywaniu nie uszkodzić belek stropowych.

Zdecydowanie lepszym rozwiązaniem jest zrobienie otworów w stropie na etapie jego wykonywania.

Dobrym sposobem jest wywiercenie otworów w pustakach stropowych (Fot. 1) i rozmieszczenie ich na belkach stropowych w odpowiednich miejscach, przewidzianych w projektach budowlanym i instalacyjnym (Fot. 2).

Fot. 1 – Pustaki stropowe mają już nawiercone otwory, w których zostaną osadzone rury osłonowe do przewodów wentylacji mechanicznej; trzeba je jedynie rozmieścić w odpowiednich miejscach stropu

Fot. 2 – Jeśli przewód wentylacyjny ma przechodzić w pobliżu żebra rozdzielczego, to otwór na rurę osłonową trzeba wywiercić w pustaku, który jest zadeklowany z jednej strony

Otwory w stropie powinny mieć taką średnicę, by można w nich osadzić rurę osłonową, w której zmieści się nie tylko przewód wentylacyjny, ale też jego izolacja akustyczna o grubości 2 cm, wykonana z wełny mineralnej (Rys. 1).

Taką osłonę można wykonać z kawałków plastikowych rur kanalizacyjnych (Fot. 3).

Rys. 1 – Rura osłonowa powinna mieć taką średnicę, by oprócz przewodu wentylacyjnego zmieściła się w niej także jego izolacja akustyczna z wełny mineralnej; bez tego szum powietrza będzie przenosił się na strop

Fot. 3 – Rurę osłonową wykonuje się najczęściej, z przyciętych na grubość stropu, kawałków rur kanalizacyjnych; decydujące znaczenie ma lokalizacja przewodu, dlatego otwory czasem wierci się z boku pustaka

Powinny one mieć taką długość, by po zabetonowaniu stropu nie wystawały ponad jego górną powierzchnię (Fot. 4 i 5).

Fot. 4 – Przewody wentylacyjne umieszcza się zazwyczaj w narożach domu lub przy ścianach działowych; wierzch rur osłonowych powinien znaleźć się na równi z powierzchnią stropu, by nie utrudniać jego betonowania

Fot. 5 – Otwory na przewody wentylacyjne wtedy wykonuje się w pewnym oddaleniu od ścian zewnętrznych, gdy są one rozprowadzane w grubości podłogi; mają wówczas zwykle płaski, prostokątny przekrój

Do precyzyjnego wywiercenia otworów w pustakach stropowych służą profesjonalne wiertnice do betonu (Fot. 6), które można wypożyczyć wraz z usługą. Mają one końcówki o różnej średnicy i długości (Fot. 7).

Takich wiertnic można oczywiście użyć do wykonania otworów w gotowych stropach. Trzeba jednak uważać, aby nie uszkodzić ich podczas wiercenia. W stropach gęstożebrowych jest to łatwe, bo od ich spodu widoczne są stopki częściowo prefabrykowanych belek. Gorzej jest przy żelbetowych płytach monolitycznych, bo tam jest łatwiej o przecięcie – niewidocznych z żadnej strony – prętów zbrojeniowych.

Fot. 6 – Do wykonania otworów w pustakach stropowych używa się specjalnej wiertnicy z końcówkami do betonu; taką usługę trzeba zwykle zamówić

Fot. 7 – Końcówki do wiercenia otworów w betonie mają różną średnicę i długość; można za ich pomocą zrobić otwory w gotowym stropie

Osadzanie rur osłonowych

Zdecydowanie tańszym sposobem jest zrobienie otworów w stropie na etapie jego betonowania. Wystarczy w tym miejscu, w którym ma znaleźć się przewód wentylacyjny, wyciąć połówkę pustaka, a powstały otwór zadeskować od spodu.

Na deskowaniu tym ustawiamy rurę osłonową o długości równej całkowitej grubości stropu, stabilizując jej położenie, żeby nie przesunęła się podczas jego betonowania. W gotowym stropie różnica w sposobie umieszczenia rury z PVC widoczna będzie jedynie od spodu (Fot. 8), gdyż zamiast pustaka będzie dookoła niej beton. Natomiast od góry stropu rury wyglądają tak samo (Fot. 9), bez względu na to jaka metodą zostały osadzone w stropie.

Fot. 8 – Rura osłonowa została umieszona na deskowaniu, w miejsce obciętej połówki pustaka, przed przystąpieniem do betonowania stropu

Fot. 9 – Od wierzchu stropu nie da się ocenić, czy rurę osłonową otacza na całej długości beton, czy też została wcześniej osadzona w pustaku

* * *
Po otynkowaniu sufitów i wykonaniu instalacji wentylacji mechanicznej, a przede wszystkim po założeniu anemostatów na końcach przewodów nawiewnych lub wywiewnych (Fot. 10 i 11), nie będzie oczywiście wiadomo, w jaki sposób zostały zrobione otwory w stropie, ani na jakim etapie budowy.

Fot. 10 – Po otynkowaniu sufitu i osadzeniu anemostatów na końcach przewodów wentylacyjnych, nikt już nie będzie wiedział, w jaki sposób zostały zrobione otwory w stropie

Fot. 11 – Anemostat nawiewny w narożniku pokoju to często spotykany widok, gdy przewód wentylacyjny jest prowadzony na poddaszu na przykład przy ścianach kolankowych