Każdy dom jednorodzinny przynajmniej w części zbudowany jest z betonu. Nawet te, które wykonane są z drewna, mają betonowe fundamenty i zwykle także podkład podłogi parteru. W najbardziej popularnych w Polsce domach murowanych betonu jest oczywiście najwięcej. Poza fundamentami, wykonane są z niego także żelbetowe stropy, schody, belki i słupy, a także okienne i drzwiowe nadproża oraz wieńce dachowe.
Dla takich budynków są to bardzo ważne elementy konstrukcyjne, ponieważ to one – podobnie jak murowane ściany nośne – odpowiadają zarówno za bezpieczne przeniesienie na grunt występujących w nich obciążeń, jak i za ich sztywność. Dlatego powinny być one wykonane zgodnie ze sztuką budowlaną i z dobrych jakościowo surowców. Zasada ta dotyczy oczywiście każdego elementu domu, jednak beton tym różni się od innych materiałów budowlanych, takich jak na przykład bloczki lub pustaki ścienne czy drewniane lub stalowe belki, że jego ostateczna postać powstaje dopiero na budowie.
Zobacz: Co najbardziej odróżnia beton od innych materiałów stosowanych do budowy domu?
Dobrze jest więc zdawać sobie sprawę z tego, że parametry techniczne oraz trwałość żelbetowych i betonowych elementów domu zależą nie tylko od jakości mieszanki betonowej, przygotowanej w profesjonalnej wytwórni lub bezpośrednio na placu budowy. Równie ważne są też właściwe jej ułożenie i zagęszczenie w deskowaniu oraz staranna pielęgnacja świeżo wykonanych elementów z betonu przez pierwsze dni jego twardnienia.
Dlatego przed zatrudnieniem firmy do budowy własnego domu warto najpierw sprawdzić, czy ma ona odpowiednie doświadczenie i umiejętności w zakresie wykonywania betonowych i żelbetowych elementów oraz czy charakteryzuje ją – niezbędna do tego typu robót – zawodowa rzetelność.
Właściwa mieszanka betonowa
Do tego, by wykonane z betonu elementy domu były trwałe i miały projektowane parametry techniczne, konieczne jest, żeby płynna, plastyczna mieszanka betonowa była dobrej jakości. Przede wszystkim powinna być ona przygotowana z mocnego kruszywa, czyli piasku i żwiru, czystej wody oraz – co najważniejsze – z pewnego cementu, wyprodukowanego w cementowni. Zastąpienie go jakąkolwiek mieszanką cementowo-popiołową, która z definicji nie spełnia wymagań normy cementowej, związane byłoby z ryzykiem, że wykonane elementy betonowe, a tym bardziej żelbetowe, nie będą miały odpowiedniej wytrzymałości i trwałości.
Zobacz: Dlaczego do budowy domu należy używać tylko pewnego cementu?
Najlepiej oczywiście, jeśli mieszanka betonowa, z której wykonywane są elementy domu, pochodzi z renomowanej wytwórni betonu towarowego i została w odpowiedniej ilości i w odpowiednim momencie przywieziona na budowę betonowozami (Fot. 1). Jest wtedy gwarancja, że do jej wykonania użyto pewnego cementu, oraz że nie tylko on, ale i pozostałe jej składniki były dozowane zgodnie z recepturą, przewidzianą dla oczekiwanej klasy betonu i właściwie ze sobą zmieszane.
Te wymagania dużo trudniej jest spełnić, gdy mieszanka betonowa ma być „wykręcona” w betoniarce na placu budowy (Fot. 2). Szczególnie trudne jest wtedy dozowanie poszczególnych składników w ilościach zgodnych z recepturą. Zdarza się też, że wykonawca zakupi w hurtowni materiałów budowlanych – celowo lub przez pomyłkę – worki z mieszanką cementowo-popiołowa zamiast z pewnym cementem. Na szczęście teraz – przede wszystkim ze względów organizacyjnych i ekonomicznych – bezpośrednio na budowie przygotowuje się co najwyżej niewielkie ilości mieszanki betonowej, ale i tak warto sprawdzić, co jest w workach, składowanych przy betoniarce.
Zobacz: Dlaczego elementy wykonane z betonu z wytwórni są lepsze od tych z betonu „wykręconego” na budowie?
Fachowi wykonawcy
Jak już wspomniano, dla jakości wykonanych betonowych i żelbetowych elementów domu znaczenie ma nie tylko jakość samej mieszanki betonowej, ale także – a może nawet przede wszystkim – jej poprawne ułożenie i zagęszczenie w solidnym, stabilnym deskowaniu oraz staranna pielęgnacja przez pierwsze kilka dni twardnienia. Dlatego tak ważne jest, żeby do budowy domu zatrudnić rzetelnych i doświadczonych wykonawców.
Dla osoby, która planuje budowę domu dla siebie, najlepszym sposobem sprawdzenia profesjonalizmu i staranności wstępnie wytypowanych firm budowlanych, są niezapowiedziane wizyty na prowadzonych przez nie aktualnie budowach. Podczas nich warto zwrócić szczególną uwagę, jak wyglądają wykonane już przez nie betonowe i żelbetowe elementy domu. Wbrew pozorom nawet osoba niezwiązana zawodowo z budownictwem łatwo oceni, czy są one wykonane profesjonalnie, czy tak sobie.
Przykłady dobrze wykonanych elementów z betonu. Poprawnie wykonane elementy z betonu mają równą i gładką powierzchnię (Fot. 3 i 4), na której nie widać „raków”, czyli miejsc niewypełnionych betonem. Ważne jest także, żeby w każdym z elementów żelbetowych pręty zbrojenia były otoczone dookoła warstwą betonu i nie były widoczne na ich powierzchni.
Zobacz: Dlaczego mieszankę betonową po ułożeniu w formie trzeba starannie zagęścić?
Przykłady źle wykonanych elementów z betonu. Najczęściej spotykanym dowodem na to, że wykonawcom elementów z betonu brakuje umiejętności i staranności, są widoczne na ich powierzchniach zarysowania i porowatości (Fot. 5). Szczególnie groźnym i często występującym na budowach małych domów błędem jest niestosowanie podkładek dystansowych pod dolnym zbrojeniem zginanych elementów żelbetowych, takich jak stropy czy biegi i spoczniki schodów (Fot. 6). Po demontażu deskowania nieprofesjonalnie wykonanych elementów, ich zbrojenie jest widoczne od dołu i – z powodu braku betonowej otuliny – narażone na korozję. Z czasem może to prowadzić do spadku nośności zwłaszcza żelbetowych stropów i belek.
Zobacz: Dlaczego w elementach betonowych nie powinno być „raków”?
* * *
Nie bez znaczenia jest także to, że na budowach realizowanych przez wykonawców, którzy potrafią poprawnie wykonywać betonowe i żelbetowe elementy, także wszystkie ściany domu – zarówno nośne, jak i działowe – są równe i „trzymają” pion. Do tego po zakończeniu dnia pracy zazwyczaj na takich budowach panuje idealny porządek (Fot. 7). Zwykle zadbano na nich także o bezpieczeństwo nie tylko pracowników, ale i inwestorów, odwiedzających budowę swojego domu (Fot. 8).
Wbrew pozorom te „nietechniczne” zachowania również są przejawem nie tylko profesjonalizmu firmy i jej szacunku dla klienta, ale także świadczą o tym, że zależy jej na pozytywnej opinii na rynku budowlanym. Dlatego dobrze jest niespodziewanie przyjechać pod wieczór na budowę, prowadzoną przez wykonawcę, którego planujemy zatrudnić, by zobaczyć, jak to u niego wygląda.
Materiał promocyjny Stowarzyszenie Producentów Cementu
www.polskicement.pl www.pewnycement.pl
